Guatamala

Dansen op de vulkaan

Pacaya, dat is de naam van de 1 van de 3 actieve vulkanen in Guatemala. Aldus de boeken is het een "must" om deze te beklimmen als je in Guatemala bent. Laten wij nu nét de pech hebben dat we in Guatemala zijn

  Maar eerlijk is eerlijk, onze interesse was wél gewekt. Eerst besloten om maar eens "iets" meer te weten zien te komen over deze beklimming. Tenslotte zie je wel eens beelden op tv van actieve vulkanen maar dan krijg je toch niet gelijk het gevoel van: yes, die wil ik bedwingen!
Navraag leerde ons inderdaad dat het niet zomaar een klimmetje was. In het begin zou er binnen 1,5 uur een hoogteverschil van 500 meter overwonnen moeten worden. Daarbij werd ons verteld dat zodra we op de gestolde lava gingen lopen we ons hierbij niet moesten voorstellen dat we op een egaal wegdek zouden lopen, maar te maken zouden krijgen met losse ondergrond (net zoals een berg grint ... maar dan erger). En om het feest compleet te maken zou het onderweg "een beetje warm" worden, niet door de zon maar door de lava die nog niet helemaal afgekoeld was (oh ja, het was een actieve vulkaan hé 

)
Gezien het feit dat "losse ondergronden", maar met name de afdalingen hierop, niet tot de favoriete vaardigheden van Dago behoren, besloot deze om de beklimming niet te doen. Ik besloot om wel te gaan.

De volgende dag was het zover. Dago zwaaide me om 05.45u netjes vanuit bed uit en ik ging richting verzamelpunt (later bleek dat ze je ook gewoon hadden kunnen ophalen bij het hotel, maar helaas waren ze dat vergeten te vertellen) Daar aangekomen was er nog niemand en zat alles netjes op slot. Het begon dus goed. Gelukkig viel het mee en zowaar na een Nijmeegs kwartiertje kwam er leven in de brouwerij en mocht ik binnen wachten (wachten hebben we al geleerd tijdens onze reis

) Het busje kwam 5 minuten later en bij het instappen zat het toch al vol. Maar volgens de chauffeur moesten er toch nog 2 mensen bij die we iets verderop zouden oppikken. Daar aangekomen ging het om een oma uit de USA (die me later op de dag vertelde dat ze in 1840 nog met de Holland - Amerika lijn naar Rotterdam was gevaren, zo oud was ze) en haar kleinzoon van ... 8. Uhm, was ons niet verteld dat het een pittige beklimming zou zijn?

Na een kleine 1.5 uur rijden kwamen we aan bij de voet van de vulkaan. Hier was onze eerste kennismaking met onze vriend die we mochten gaan beklimmen. Wouw, dat zag er geweldig uit! Maar daar kwam gelijk de gedachte bij dat het idd een pittige klim zou worden. Om mijn zelfvertrouwen een klein beetje op te krikken heb ik toen eerst maar ff naar oma en haar kleinzoon gekeken (als zij dat denken te kunnen, dan ...)

De klim was vanaf de eerste meters steil, héél steil (oma en haar kleinzoon zaten na 10 meter al op een paard, gek hè) Als je dan ook nog meeneemt dat je niet gewend bent om inspanningen te leveren op een hoogte van 2500 meter (mijn stoelhoogte bij Sappi was 65 cm) kun je je misschien voorstellen hoe mijn ademhaling tekeer ging (om me heen kijkende was ik gelukkig niet de enige)

 Na 3 kwartier werd het gelukkig iets minder stijl en konden mijn longen zich hergroeperen. Pff, dat was een opluchting. Weer 3 kwartier later kwamen we aan bij de eerste gestolde lavastroom. Deze stroom was van een uitbarsting van een half jaar geleden en had een lengte van ongeveer 750 meter. Hier begon de échte beklimming van de vulkaan. De paarden moesten achterblijven en oma mocht het op haar eigen benen gaan proberen. Haar kleinzoon mocht achterop de rug van de gids.

Het lopen op gestolde lava is inderdaad een kunst apart. Zodra je té zelfverzekerd rond gaat lopen stap je op een stuk gestold lava dat gelijk afbrokkelt waardoor je bijna, of helemaal, op je snufferd gaat. Loop je echter met te weinig zelfvertrouwen rond dan maak je echter hetzelfde mee, ook dan ga je bijna of helemaal op je snufferd. Nu viel dat in het begin nog wel mee omdat "die bodem" afgekoeld was. Later was deze echter bloody hot. Toch leer je op een of andere manier de juiste balans te vinden om je op deze aparte ondergrond voort te bewegen. Dit gold voor de meesten van onze groep, en dan nog hadden sommige naderhand blaren op hun handen.

Nadat we de koude ondergrond achter ons hadden gelaten besloten oma en haar kleinzoon om niet verder mee te gaan (ze hadden zelfs geen water mee genomen, dat noemen ze nog eens voorbereiden) Voor ons begon nu het leukste en het adembenemendste gedeelte van de beklimming. Het is bijna niet te beschrijven wat we toen allemaal zagen. Je komt gewoonweg ogen te kort om alles te zien. Lavastromen die zich cm voor cm voortbewegen, stoom dat overal uit de grond omhoog komt, stukken lava die afbrokkelen en naar beneden donderen. Werkelijk gewéldig! We zijn zelfs zover gegaan dat we een voortkruipende lavastroom tot op 5 meter genaderd zijn. Dit was ook de plek waar ik het liedje "dansen op de vulkaan" niet begon te zingen, maar gewoon letterlijk aan het uitvoeren was (langer dan een minuut staan op dezelfde plek was namelijk bijna niet mogelijk, zò heet was de grond onder je

) En terwijl ik stond te dansen, bleef de lavastroom zich maar voortbewegen. Een fascinerend gezicht. 
Na een klein half uur moesten we jammer genoeg weg van deze plek omdat het anders te gevaarlijk kon worden. Mijn dag kon echter niet meer kapot. Dit was voor mij het mooiste natuurverschijnsel dat ik ooit van dichtbij heb mogen meemaken.
 

Je snapt dat we in de afdaling (die overigens écht zwaar was) genoeg te kletsen hadden. En om aan te geven hoe klein de wereld toch maar is raakte ik in gesprek met een Duitser van 2 meter die zijn afstudeerprojekt had voltooid bij Sappi Alfeld. Waar kende ik dat bedrijf ook alweer van?

Hasta Luego!

Guatemala in vogelvlucht

Want amper echt het gevoel hier voet aan de grond te hebben, staan we ook alweer op het punt dit prachtige land te verlaten...

We hebben er absoluut geen spijt van dat we de ´wijze woorden´ van diverse overheidsschrijvers ondergeschikt hebben gemaakt aan ervaringen en gevoel van reizigers onderweg, want anders zouden we niet hebben ervaren hoe mooi Guatemala werkelijk is. Natuurlijk zijn er gebieden waar de veiligheid te wensen overlaat, maar die zijn wij niet tegengekomen,  zonder daarvoor moeite te doen of op onze tenen te lopen. 
Nu hebben we ons ook vooral op de veelbetreden toeristische paden begeven, maar dat was vooral omdat we simpelweg de keus hadden: ofwel toeristisch trekpleisteren zodat we tenminste nog íets ervaren hier, ofwel één gebied(je) uitkiezen en daar de diepte in duiken. Onze keus was dus het trekpleisteren, en gelukkig kom je daarbij nog steeds veel authenticiteit en openheid tegen.

Heel in het kort hebben we de volgende ´gebieden´ aangedaan:

Tikal, een enorm, uitgestrekt, prachtig Mayaruïnecomplex midden in de jungle (inmiddels een groot natuurreservaat) boven in Guatemala. Onze uitvalsbasis voor deze pracht en praal was net effe anders dan het meest bewandelde pad. Dat wil zeggen dat we níet in Flores hebben gelogeerd, maar in El Remate, een minidorpje op een half uurtje rijden van Tikal, aan een mooi meer.
Tikal is onbeschrijflijk mooi, zeker wanneer je het geluk hebt om min of meer per ongeluk een tour te boeken die een wandeling om 04.00u door het donkere, vol geluiden rakende junglebos met zich meebrengt (hoofdlampje ´Tikal´ van Petzl blijkt hier écht prima diensten te doen 

), om vervolgens een megasteile, lange houten trap te beklauteren en bovenop Templo IV de zon op te zien komen... De foto´s raken de waarheid maar voor een fractie, de geluiden van het oerwoud, de vogels, howlermonkeys kun je amper bedenken, een groep van een man of 30 echt muisstil (op af en toe een fluisterende Italiaan na dan), de kleuren, schakeringen van lucht, wolken, zon en bomen, de mist die in flarden van de ene naar de andere kant lijkt te ´waaien´... Prachtig, dat is denk ik wel duidelijk!
El Remate, het minudurpaanhetwater is op zich niet veel meer dan een straat waar vooral veel bussen en busjes uit Flores en de rest van de wijde wereld doorheen rijden, op weg naar Tikal. Maar juist daar rondlopend, voor en na die bussen, geeft een veel realistischer beeld van het dagelijkse leven dan in het megatoeristische Flores (want natuurlijk hebben we dat wél even bezocht, aangezien geld opnemen in toeristischer oorden wat makkelijker is 

)
Het meer, het reservaatje Cerro Cahui en de mensen hebben ons daar wat langer gehouden dan oorspronkelijk bedoeld, maar genoten hebben we. Ons uitstapje naar Flores en Santa Elena (mooie zus en lelijk eendje) was op één van de belangrijkste dagen rond Pasen alhier, Goede Vrijdag. Hoewel het in het niet valt bij processies in Antigua en sommige andere plaatsen in Guatemala en Midden Amerika, maar gaven ons toch een indruk van de beleving van het geloof hier. Boete doen kennen ze hier echt nog, al gaat het zeker niet met bloed gepaard, de sfeer is indrukwekkend!

Doordoordoor, want kort en kort blijken weer voor meerdere interpretaties vatbaar te worden...

Dat was ook wat ons in één ruk beneden in Guate bracht, namelijk in Antigua. Weliswaar via de oostkant, want die bus rijdt nou eenmaal langs toeristihotspots, dus Rio Dulce vlakbij de Caraïbische kant van Guate hebben we ook ´gezien´.  Antigua bereik je sowieso via Guatemala City, en Guatemala City is níet een plek waar je graag wilt wezen.... tenminste niet zo rond de zonsondergang, alleen maar op doorreis, vanaf een apart chickenbusstationnetje ergens in een zona die niet al te best is... Afijn, dit was de enige keer dat we dachten, hmm, hier willen we wel wat sneller weg! Om vervolgens de rest van de anderhalf uur durende chickenbusrit alleen maar te hopen dat we allemaal heelhuids zouden aankomen, óók al die mensen langs de kant van de weg, die in volle vaart ingehaald werden danwel gemaand werden nú in de bus te springen.
 

Apart, moeilijk te plaatsen, openstellen voor andere gewoonten maar toch dat verstand en gevoel niet helemaal los kunnen laten... zo zaten we in deze chickenbus. Voor alle duidelijkheid: een chickenbus is een oude Amerikaanse schoolbus, die in alle kleuren en soorten het ´normale´ openbaar vervoer voor jan en alleman in Guatemala verzorgen. Op zich niets vreemds aan, ware het niet dat zowel chauffeur als ´caller´ (degene die uit de deuropening hangt, bij welke snelheid, wegdek, bochten of ravijnen dan ook en roept waarheen hij gaat en dat er echt nog plek is, ook al weten wij niet waar!) gezegend lijken te zijn met een serieuze doodswens, en hun werk doen alsof de duivel ze op de hielen zit, en dat dan in een bus waar minstens 2 tot 3 keer de toegestane hoeveelheid mensen in wordt gepropt.
Waarom??? Dat is iets wat ons toen en later regelmatig door het hoofd ging. Waarom zó ´gedreven´, zó veel risico´s nemend, zo dringend en dwingend om de eerste te zijn die ergens aankomt, wegrijdt, voor kan kruipen, nog meer passagiers kan trekken? Want er rijden er enorm veel, dus echte winst lijkt er nauwelijks te halen... Iedere vijf minuten bijvoorbeeld vertrekt er zo´n bus van Guate City naar Antigua, kosten pp 7 Quetzales, oftewel zo´n slordige... 70 eurocent! En vindt hier nou echt iedereen dit prima??? Zit iedereen echt zo relaxt op die vierkante centimeter, of zouden ze toch ook liever iets meer veiligheid en rust zien? 
In een gesprek later ergens in Guatemala wordt ons duidelijk dat deze mensen hoofdzakelijk worden ´aangestuurd´ door een kleine groep grootgeldmakers, die nog veel van de slavendrijvers weg hebben. Niet genoeg winst? Jammer dan, bus inleveren en wegwezen! Het hele bussysteem staat inmiddels een klein beetje ter discussie van binnen uit, dwz vanuit de bevolking zelf, omdat er toch wel héél veel ongelukken met doden te betreuren zijn. En helaas is hierin geld de sterkste,want ongelukken en fouten worden weggewerkt door corruptie. Tuurlijk mag je aangifte doen als je bent ´geraakt´ (letterlijk zelf, of iemand verloren door een aanrijding met een chickenbus) Maar als zelfs de politie je al het advies geeft hier goed over na te denken, want die buschauffeur en zijn gezin kunnen het verder vergeten, en jij, tsja, verdwenen zijn er al meer mensen hierom... 
Nee, wat ons betreft is dit echt een van de heel wat minder mooie kanten van de huidige wereld hier!

Maar gelukkig hebben we, mede door de ervaringen en het enthousiasme van dezelfde man ook met hele andere ogen en oren kunnen kijken en luisteren naar de ontwikkelingen en werkelijkheid in dit prachtige land. Vooruitgang is er wel degelijk heel erg veel sinds de oorlog en ontberingen uit de recente geschiedenis. Begrip krijg je makkelijker voor bendes en bendeleden, die grotendeels verantwoordelijk zijn voor de ´slechte´ naam, als je hoort hoe ze als jonge jongetjes bij hun families zijn weggerukt, gebrainwashed, opgestookt en gebruikt om hun eigen moeders, zusters, familie te pijnigen en uit te roeien... om dan ineens, zonder uitleg, zonder begeleiding aan het ´einde´ van een smerige oorlog van regeringen met geld en macht te horen ´jongens, ´t is over, klaar, wat jullie waarheid werd was niet waar, ga lekker naar huis!´Wat doe je dan? Wat kun je anders, dan doen wat je kent en weet, want niemand laat je zien wat er óók nog mogelijk is! En naar huis... tsja, dat spreekt waarschijnlijk wel voor zich.
Armoede en aanverwante problemen zijn er zeer zeker, maar juist in de kleine gemeenschappen is er een hele sterke sociale samenhang. Hierdoor zijn mensen wel arm, is er weinig te eten, maar is er wél menselijkheid, warmte, delen ze wat er is.
De grootste problemen zijn in Guatemala City te vinden, waar mensen, jongeren, kinderen, zonder enige vorm van echt contact en samenhang met anderen écht moeten overleven. Maar ook daar lijken op sommige plaatsen goede projecten (óók vanuit de regering van Guatemala zelf) hele kleine stapjes in de menselijker richting in gang te zetten.

Teveel indrukken, teveel gedachten, gevoelens, en vooral een hier nog eens heen willen om rustig hier te zijn, op andere plaatsen dan de geijkte, om te zien of we misschien wat zouden kunnen bijdragen aan de aanwezige kracht en wil van deze mooie, letterlijk en figuurlijk, mensen, dát is wat momenteel bij ons overheerst!

Maar goed, dat gevoel hebben we dus o.a. opgedaan in Antigua, mooi en oud, in een schitterende omgeving met diverse vulkanen er omheen, ruïnes van vele katholieke prachtige kerken, kloosters, gebouwen die de tand des tijds en met name de vele aardbevingen niet hebben doorstaan. Heel apart om bij elke prachtige facade te bedenken, dat daarachter ofwel niets is, ofwel een in verschillende stadia van vergankelijkheid of opbouwwerkzaamheden verkerende bouwval... 
Verder erg toeristisch, met veel, heel veel taaltoeristen van alle leeftijden. Want ons bent zuunig geldt niet alleen voor Nederlanders, en het accentloze Spaans samen met de goedkope Quetzales maakt dit een aantrekkelijke plek voor een lang, lange tijd dromen en leren.

Lago Atitlan en omgeving, meer naar het zuidwesten van Antigua staan ook bij veel mensen op de toplijst van mustsees/mooiste dingen. En eerlijk is eerlijk, het ís er ook erg mooi, ook al druipt met name in Panajachel het toerisme wel door de weinige straten heen 

 Maar een paar ´stappen´ of bootminuten verder is dat al een heel verschil, en overal waar je kijkt zie je de prachtige klederdrachten (traje tipico, typische kleding klinkt wat minder Volendams en museumachtig misschien) bij mannen,vrouwen en kinderen die daar écht in rondlopen, en niet voor de foto ofzo. 
Kleuren en combinaties geven dan ook nog eens aan uit welk dorp mensen komen, en de prachtige manieren van het gebruik van diverse doeken zijn te veel om op te noemen.
Het meer zelf ligt tussen vulkanen, en is ontstaan door aardverschuivingen en uitbarstigen zo´n tigmiljoen jaar geleden... apart om dat te beseffen als je daar zo uitkijkt op het water met zijn zeer apart ogende kleuren, de vulkanen en andere bergen en dalen, en de wolken die zich samenpakken boven het water.

De markt van Chichicastenango hebben we gelaten voor wat ie was, aangezien de populaire zondagochtendmarkt van Panajachel ons al bijna een rolberoerte bezorgde 

Wat nog op onze planning stond waren dorpjes wat meer ten noordwesten van Lago Atitlan, met oude rituelen die het dagelijks leven nog volop kleuren, hotsprings en kerken. Maar ja, je hebt het zwakke en het sterke geslacht, en één van die twee vond het nodig met hoge koorts in bed te kruipen... Nee, da´s flauw, we zijn blij dat er niks ernstigs aan de hand bleek te zijn, en zijn inmiddels terug voor onze laatste avond in Guatemala, die we in Antigua doorbrengen. Want een voordeel van zo´n trekpleister is dat er heel veel goede busreizen te regelen zijn. En dat is waar we nu naar toeleven, onze reis naar het volgende land, Nicaragua!
Morgenochtend vertrekken we, en via El Salvador en een overnachting in de hoofdstad aldaar, komen we maandag aan in Leon of in Managua, afhankelijk van de bereidheid van de chauffeur ons er eerder op de route ergens uit te zetten. En voor degenen die twijfelen... nee, dit is géén chickenbus!!!