Mexico

Chi- wah- wah?!?

Oftewel... wel wennen hoor, al die vreemde namen, klanken, gezichten, geuren, eten... eigenlijk alles wel!

We zitten ondertussen 3 dagen in Chihuahua, een stad in noord Mexico waar het toerisme nog niet echt is uitgevonden. Op zich niet heel vreemd, aangezien er niet bijzonder veel aparte dingen te beleven of te zien zijn. Wel zijn we het met onze hosteleigenaar eens, dat dit een mooie plek is om het Mexicaanse leventje te voelen en te zien... geen plasticfantastic-show voor de hongerige toerist, maar wat je ziet is gewoon echt het dagelijkse leven van de Mexicaan alhier. Dat betekent dat ook de cowboys die hier rondlopen echt zijn, en de Indianen (Tahuamarengo, ik zal de spelling zo nog maar even checken...) komen niet uit een trucendoos. Verder is het een stad waar veel regelwerk plaatsvindt, aangezien het de hoofdstad is van de gelijknamige grote provincie. 
En oh ja, voor degenen die bij de naam Chihuahua op hun hoofd krabben en denken ´was dat niet dat rare keffertje?´... 10 punten, want dat is hier ook een soort symbool van de stad. Er is hier rond een parkje een tentoonstelling met beelden, allemaal kleurrijke en kunstige Chihuahuahondjes. Doet een beetje denken aan het Nederlandse ´kunstkoeienproject´ en ach, zo voelen we ons al snel weer een beetje thuis 

Deze eerste dagen hebben vooral in het teken gestaan van ´landen´, letterlijk en figuurlijk. 
Allereerst natuurlijk het landen met het vliegtuig in Londen en vervolgens in Mexico City. Dat laatste was met enige uren vertraging, doordat er in Londen een motor niet scheen te werken... tsja, je kunt natuurlijk net zo goed meteen wat pech hebben, dat hoort er tenslotte gewoon bij 

In Mexico City slechts één nacht doorgebracht in een veels te groot en luxe hotel op 5 minuten van de airport. Het begin van ´landen´ in deze nieuwe wereld... was dit nou ons voorland voor het komende reisjaar???? Dat zou natuurlijk nauwelijks vol te houden zijn!!!
Gelukkig landden we de volgende dag al vrij snel weer met beide benen op de grond (overigens na een overheerlijk, mega-uitgebreid ontbijtbuffet met onder andere heeeel erg veel heerlijk vers fruit...) toen we na een bumpy daling in Chihuahua aankwamen. Heerlijk eenvoudig hostel, nix mis mee hoor, maar zoals gezegd waren we heeeel even iets te veel verwend. 
Vervolgens natuurlijk nog het ´landen´ in een andere tijdzone... Hier in het noorden leven we 8 uur achter jullie aan. Gevolg: wij vallen tot nu toe netjes rond 20.00u knikkebollend boven ons boekje in slaap 

 We hebben twee hele lange nachten gemaakt, slapend dan dus wel te verstaan, en hopen vanavond eindelijk echt in het passende ritme te zitten.
En dan het ´landen´ in het vreemde, onbekende, en alles wat daar bij komt kijken... 
Een toetsenbord dat toch écht anders is dan thuis (het typen gaat dus met horten en stoten, want die 10vingersblind geven hier niet altijd leesbare tekst) Het verkeer dat 3 rijen dik voorbijraast, maar wel keurig vol op de rem gaat zo gauw een voetganger ook maar een grote teen op straat zet om over te steken. Geen plekje om even lekker rustig een biertje te drinken... want op straat is not done, in het hostel mag het niet (regeltjes... omdat Mexicanen helaas niet ´een´ biertje kunnen drinken maar er vooral heeeeel veeeel willen dan) en barretjes zijn dunbezaaid, zéker die waar ook vrouwen mogen komen 

  Een ontbijt, ergens genuttigd op straat of in een ontbijtgelegenheid, maar hoe dan ook vergezeld van bonen (refried beans, chili beans etcetc), tortilla´s en/of burritos en scherpte in diverse soorten en maten... en nu al glimmen we ´muy bien!´ als we het nuttigen. Het constateren dat ondanks vele voorbereidingen, er toch écht dingen zijn die we anders hadden bedacht, onderschat hebben, of gewoonweg verkeerd hebben gezien... Zo zijn onze telefoons dus echt niet zoals we dachten geschikt voor de Latijns Amerikaanse telecommarkt. Dat levert dan wel weer een leuke (en bij vlagen natuurlijk ook ronduit frustrerende) zoektocht op door het Chihuahuense centrum. Zie maar eens na 2 dagen Spaans ophalen een simlockvrije, juiste-band-telefoon voor weinig geld op de kop te tikken 

 Maar we mogen trots op onszelf zijn: we zijn weer mobiel en veel Spaanse (handen&voeten)taal rijker!

Ach, er is heel veel te schrijven over eigenlijk heel weinig actie, want om eerlijk te zijn hebben we onze tijd en energie best nodig om bij te komen van onze laatste weken in Nederland en onze eerste schreden op het reispad. Vermoeidheid, emoties, regelzaken en mooie momenten strijden om onverdeelde aandacht. Ondertussen genieten we van het onderweg zijn, van elkaar en van Chihuahua!

Morgenochtend om 07.00u (onze tijd) stappen we hier op de trein naar Creel. Dat is het eerste stuk door de Barranca del Cobre, de Copper Canyon. Deze eerste 6 uur schijnen de minst spectaculaire van de totale rit te zijn, maar wij verwachten eerlijk gezegd toch al wel een tikkie impressed te raken door de bergen, dalen en hoge grote bruggen 

 In Creel blijven we waarschijnlijk 2 dagen/nachten om rond te kijken; de natuur schijnt enorm mooi te zijn, en misschien wagen we ons zelfs aan paardrijden door de canyon... want met de cowboys als gids kunnen we eigenlijk geen betere plek kiezen om dit voor ´t eerst te doen! Het volgende deel van de treinrit duurt dan nog een uur of 8 en moet heel indrukwekkend zijn... Dat horen en zien jullie natuurlijk vanzelf!

Hier is het tijd om een overheerlijk hapje te gaan eten, terwijl jullie daar op één oor liggen... Straks draaien we de rollen om 

Werner heeft ondertussen met veel pijn en moeite de eerste paar foto´s  in het fotoboek gezet. Er volgen er ongetwijfeld meer, maar voor computer én Werner is het nu beter het hier bij te laten... we oefenen rustig door!

Barranca del Cobre

Een paar dagen verder en een paar dagen westelijker, in een nóg Mexicaanser durp, met nog meer rustieke sfeer & cowboys, en met minder kou en Engels... welkom in El Fuerte, wat ons betreft het eindpunt van onze tijd in en door de Barranca del Cobre!

We hebben de afgelopen dagen genoten van een schitterende omgeving. Onze fameuze treinrit begon in Chihuahua, stipt op tijd ondanks eerdere ´waarschuwingen´ dat El Chepe (zoals de tsjoektsjoek hier liefkozend genoemd wordt) werkelijk nooit op tijd rijdt. Ook de waarschuwing dat het eerste stuk tot Creel nauwelijks bezienswaardig was, hebben we gelukkig in de wind geslagen. Misschien is het wel omdat wij nog zo weinig gewend zijn, of is het te vergelijken met in Nederland niet echt onder de indruk zijn van weilanden met mooie bloemetjes en bijtjes... maar we delen de Mexicaanse mening hierover in elk geval niet. 
Het is moeilijk uit te leggen hoe de eerste uren van de rit door Barranca del Cobre er uit zien, hoe groots die hele omgeving op je overkomt als je met open mond in een treinstoel zit rond te gapen. Ook foto´s maken vanuit een rijdende trein, waarin alleen in de ´vestibule´ (oftewel het meest hobbelende deel van de trein, de verbinding tussen coupés) een raam open kan geeft niet echt representatieve beelden hiervan 

Bergen, afgewisseld met open droge vlakten, een soort van woestijnachtig idee. Rotsachtig, met her en der een dorpje, als je tenminste in 4 huizen, een koeienstal, wat loslopende kippen en een paard een dorp kunt herkennen. Maar dan ineens weer groen, met een beekje, of in betere tijden (juli en augustus zoals we inmiddels weten) een enorme kolkende rivier... Kleurrijk geklede vrouwen met kind en koopwaar in een doek om het lijf gebonden staan bij de stationnetjes of tussenstops te wachten om een en ander aan de (toeristen)man te brengen... want tsja, als je een mooie route neemt dan kom je natuurlijk ook de minder mooie bij-effecten van toerisme tegen. Gelukkig valt het hier nog mee hoor, de indiaanse dames verkopen ook etenswaar en dat gaat er bij elke reiziger wel in, toerist of niet!

Na een uur of 6 rondhobbelen, uitwaaien en indrukken opzuigen is het tijd om voet op stabiele grond te zetten... Creel is bereikt. En dát is dus wel een toeristische bende 

 Hier worden we echt ´aangevallen´ door hostel- en hoteleigenaars, die allemaal van mening zijn dat híj de beste is en híj degene is waar we een gelukkig verblijf in Creel kunnen realiseren. We laten ons in eerste instantie niet van de wijs brengen, en met tips van Philippe (Chihuahua thanks!) en Lonely Planet vers in het geheugen stappen we er gewoon doorheen. Tot we uit een ooghoek de naam van een getipte herberg zien, en dus laten we ons even later naar het centrum rijden. Tsja, die 600 meter hadden we ook bést kunnen lopen hoor, we zijn nu tenslotte nog fris 

Na onze rugzakken gedropt te hebben gaan we eerst een ´rondje´ Creel doen, wat zoveel betekent als op en neer door de enige echte straat die Creel heeft. Uiteraard vergeven van de restaurantjes en hotels in alle soorten en maten, waarvan natuurlijk het Best Western niet onvermeld mag blijven.... Amerikanen zijn er dan ook genoeg zullen we later ondervinden.

Aangezien Creel zelf ook best lijkt te weten dat ze het niet van de eigen stad als trekpleister moeten hebben, worden we regelmatig aangesproken in rap Spaans om de beste paseos bij deze of gene te boeken, variërend van cowboys tot heuse ´touroperators´. Na wat hulp van een zeer vriendelijke Mexicaan van het bureautje ´los 3 amigos´ weten we nu in elk geval wat we wel en niet willen, en besluiten we de paarden links te laten liggen. Want om dát nu voor het eerst van je leven te gaan doen met op dat moment alleen maar Spaanssprekende gidsen beschikbaar, is misschien wat te veel van het goede 

De cowboy die al diverse vriendelijke gesprekjes met ons heeft aangeknoopt is helaas al naar huis als we onze keuze hebben gemaakt. Op het pleintje ontdekken we wel een hokje, waarvan we denken dat dát is waar Tarahumara (want zó schrijf je die indianen als je het goed doet!) Tours zich bevindt. Terwijl Werner onderzoekend rond het hokje wandelt, wordt hij door een oude cowboy naar binnen getrokken. Enigszins bedremmeld vraagt Werner of hij mij, mujer, er bij mag halen, want Manuel mag dan wel erg leuk en enthousiast zijn, veel engels komt er niet echt uit 

 Manuel laat ons met foto´s diverse mogelijkheden zien, en met steenkolenspaans, handen en diverse voeten stellen we gedrieën een leuke tour samen. Alledrie tevreden verlaten we met een lachend ´hasta mañana´ het hokje.

De volgende ochtend wordt ons geplande vertrek om 09.00u een uurtje uitgesteld aangezien er rond het plein ineens een startplek verschenen is van een soort ´Parijs-Dakar-jeeprace´. In de tussentijd ´ronselt´ Manuel er nog 2 Italianen bij en even later gaan we gezamenlijk de grote Chevy in.
Manuel rijdt ons zeer beheerst naar alle afgesproken plekken, kletst af en toe wat en leert ons zelfs een beetje Tarahumara, want hij blijkt zelf een indiaan te zijn. Eigenlijk dus twee voor de prijs van één... al is het cowboyuiterlijk minder duidelijk aanwezig nu de hoed heeft plaatsgemaakt voor een mooi gebreid mutsje. En dat mutsje is hier overigens niet overbodig, net als de ´verwarming´op onze hostelkamer (for security turn of before sleep for carbondioxyde... zegt dat genoeg over de staat van dat ding danwel over de algemene veiligheidsregels hier?)... het is hier Koud zodra de zon weg is! 
We benaderen een waterval door en over een rivier die nu gelukkig maar op een paar plekken ook echt rivier is, en snappen ondertussen steeds beter waar toch al die mega-autos cq jeeps en dergelijke goed voor zijn 

 Het laatste stuk wandelen we, en daar zitten helaas weer de nodige toeristische trekpleisters op de route; verschillende moeders en kinders, voornamelijk meisjes in elk geval, met allerlei snuisterijen in de aanbieding... Tarahumara-indianen die ontdekt hebben hoe je geld kunt verdienen met de eeuwenoude handenarbeid. Jammer dat ze ook hier allemaal (bijna) hetzelfde maken...
Alleen al het rondrijden in deze omgeving, dan weer dalend via allerlei bochten, dan weer stevig klimmend, met heel regelmatig schitterende uitzichten in de valleien van de Barranca del Cobre is een belevenis op zich! En de plekken die Manuel ons laat zien zijn ook absoluut de moeite waard. Steenformaties waar champignons, olifanten of kikkers in terug te zien zijn, de genoemde waterval, lake Arereko en daartegenaanliggend het Tarahumara´reservaat´. Echt een reservaat is het niet, als we het gesprek met Manuel hierover tenminste goed hebben geïnterpreteerd... ze wonen hier al heel erg lang op deze manier en lijken  hier ook prima tevreden mee. Hier wonen zo´n 4.000 Tarahumara, verder wonen ze gewoon in en om de dorpen in de omgeving. Wat ons wel nog bezig houdt is hoe we de diverse missieposten moeten plaatsen die we hier, maar ook in kleine dorpjes tegenkomen... want in onze geschiedenisboeken waren die katholieken die hier hun ding kwamen doen toch echt niet allemaal zo onschuldig... maar goed, Manuel ziet er niet echt kwaad in. Het is erg leuk om ook door zijn ogen naar zijn omgeving te kijken, en om te zien hoe hij ook met ons ´meekijkt´.
 

Voldaan komen we aan het eind van de middag weer aan in Creel, en als Manuel daar voorstelt om ons morgen naar Divisadero te brengen en daaromheen schitterende uitkijkpunten aan te doen, is de enige vraag die we hebben of dat wel gaat matchen met ons plan om El Chepe naar El Fuerte te nemen. Gelukkig rekent Manuel ons voor dat het én goedkoper is om met hem dit stuk te doen, én de tijd ruimschoots voldoende, én we veel meer zullen genieten dan in de trein. Gezien zijn prestaties van deze dag kunnen we niet anders dan hem geloven en weer verlaten we elkaar met een hasta mañana.
De miradors (uitkijkposten) die hij ons laat zien de volgende dag zijn werkelijk indrukwekkend.... zó wijds, zo groots, zo veel kleuren, diepte, schaduwen en highlights... zoveel mooie rotsformaties, groot en klein, dichtbij en veraf... echt niet te omschrijven helaas. Hopelijk zijn de foto´s hiervan wat beter gelukt in het overbrengen van deze natuurpracht! Als Manuel ons ruim op tijd bij het ´station´ van Divisadero afzet komen we daar terecht in het ´dure toerisme´ van Noordwest Mexico... er staan hier slechts een paar hotels, met kamerprijzen waarvan de gemiddelde backpacker een week kan logeren in een leuk hostel zeg maar. En dát trekt dan weer hordes rijke, gepensioneerde Amerikanen aan. Het zijn er errug veel op het stationnetje, wachtend op de eersteklas trein. Maar ook de ´vracht´trein die hier geparkeerd staat ademt aan alle kanten ´the American dream´... een héle lange trein waarop héle grote campers netjes achter elkaar staan opgesteld, en daartussen op campingstoeltjes heel breeduit zittend de luidruchtig genietende stellen inclusief honden in verschillende formaten... hadden we al laten doorschemeren dat dit niet direct onze favoriete fellowtravelers zijn 

Maar goed, uiteraard kan dat de pret niet drukken, dus wachten wij lekker in het zonnetje op onze trein. Ook de primera clase, omdat deze nou eenmaal eerder vertrekt én sneller rijdt, waardoor het hele stuk bij daglicht te bewonderen zal zijn. Dat wil zeggen... als de trein (enigszins) op tijd vertrekt... en laat ie dát nou vandaag net niet doen! De oorspronkelijke vertrektijd was 12.30u, en om 15.50u stappen we heel opgelucht de trein in want eigenlijk waren we inmiddels al een beetje bang zelfs niets meer bij daglicht te zullen zien. Tot een uurtje of 18.00u kunnen we nog genieten van de Barranca del Cobre om ons heen. Kort, veel te kort om dit alles echt tot je door te kunnen laten dringen, maar wát we ervan meekrijgen is inderdaad prachtig! Wellicht dat we ooit nog eens deze kant op gaan om echt het geheel te kunnen zien, want nu hebben we dus alsnog een flink stuk niet kunnen bewonderen.

Aangekomen in El Fuerte zijn we blij met het getipte hostel Casa Pascola. Schoon, rustig, mooie tuin en een vriendelijke Carmen die ons  graag verder helpt. Aangezien Werner van alle tochtende raampjes waarschijnlijk een goeie kou heeft opgelopen besluiten we hier uiteindelijk 3 nachten te blijven in plaats van de geplande enkele overnachting. Het stadje zelf werkt rustgevend en doet toch echt weer Mexicaanser aan dan wat we tot nu toe zagen. Hoewel ook hier de invloed van Spanjaarden en andere rare snuiters wel goed terug te zien is in de (mooie, dat dan weer wel) koloniale gebouwen in het oude centrum. Hier vinden we overigens ook een prachtig ´gemeentehuis´, het Palacio Municipal, waar rond een binnenpleintje allerlei ´gemeentediensten´ zijn gehuisvest, van een ´loket burgerzaken´ (met ouderwets typemachien) tot een ´schoolinspectie´ en ´bureau raadslieden´. Het lijkt allemaal behoorlijk goed georganiseerd, maar toch hopen we niet van dichtbij mee te hoeven maken hoe de overheidsinstanties in Mexico nu in werkelijkheid (samen)werken !

Mochten jullie je afvragen of de verhalen zo lang zullen blijven... dat is een beetje afhankelijk van de snelheid waarmee de foto´s van de camera worden gebrand op een cdtje 

 De mijne is nu net gebakken, nadat er diverse mensen zeeeer geïnteresseerd naar hebben staan hummen en een oudere dame uiteindelijk het ´werk´ gedaan heeft. Wat er nou zo moeilijk aan was weet ik niet, maar ik heb wat ik hebben wilde en kan dus een eind maken aan dit megaverslag! De foto´s van Werner staan al op de site, ik kijk snel of ik er nog wat van het laatste stuk El Chepe bij kan krijgen en dan wordt het tijd voor een hapje eten. Tot later!

Guadalajara

Guada wie? Juist ja, Guadalajara. Hier in Mexico is er tenminste een beetje aandacht besteed aan de namen van de steden. Laten we eerlijk wezen, Guadalajara klinkt toch heel wat beter dan Den Haag of Meppel. En dan moet je voor de lol hier eens naar de straatnamen komen kijken. Dat ziet er helemaal geweldig uit. Je hebt ze van ¨Calle Fernando Villapando¨ tot ¨Callejon Garcia Rojas¨. Van ¨Avenida Ramon Lopez Velarde¨ tot ¨Boulevard lopez Matheos¨. En ga zo maar door.

Goed, terug naar onze reis. Het laatste waarover we bericht hebben is ons verblijf in El Fuerte. Op woensdag 21 februari hebben we de bus richting Los Mochis gepakt. De busreis op zich was een hele leuke belevenis. Het begon al met het zoeken waar de bus ergens stopt. We wisten waar de halte ongeveer moest zijn, en we zagen ook wel een bord waarop een bus te zien was... Maar welke en hoe laat?!?! Gelukkig zijn de Mexicanen heel erg bereidwillig en helpen ze je al voordat je er om kunt vragen. Weer wat wijzer zijn we lekker op een stoeprand gaan zitten (hier kan dat want ze zijn minstens 40 cm hoog) en hebben we het beloofde ¨poco momento¨ gewacht. Een kwartiertje later wist de buschauffeur ons te vertellen dat hij inderdaad naar Los Mochis, onze eerstvolgende bestemming  ging.

In de bus zelf werd het nog aangenamer. Iedere bus die hier een beetje afstand moet afleggen heeft tv´s aan boord, zo ook de onze dus. En jawel, tijdens deze twee uur durende reis kregen we een heus Mexicaans smartlappenfeest voorgeschoteld, compleet met videoclips uit de plaatselijke bouqettereeks. Dago natuurlijk helemaal in haar nopjes.

  Ik verstond er helemaal niks van en ben de Lonely Planet maar ingedoken. Helaas herkende ik later uit de verhalen en genoteerde teksten tóch één van deze kaskrakers... Ik zal jullie maar niet verder vertellen hoe een eenzame cowboy de passie terug wil brengen bij zijn ex-liefje die inmiddels in het klooster zit.

In Los Mochis aangekomen werd door onze buschauffeur vriendelijk uitgelegd naar welk busstation (van de 4 of 5 longdistance) we moesten gaan. Daar zijn we goed opweg geholpen met informatie voor het vervolg van onze reis maar voor het kopen van de kaartjes moesten we bij de balie wederom een ¨poco momento¨ wachten. De dames kaartverkoopsters waren namelijk druk bezig (niet vragen waarmee want dat weten wij ook niet) Na een half toch maar eens gevraagd of dat ¨poco momento¨ al voorbij was. Gelukkig, het was net voorbij en ze had nu tijd om ons te helpen. Zo waren we even later de trotse bezitters van de gewenste kaartjes, zowel vertrek als aankomst bij daglicht (en daartussen een bed uitsparen) Omdat we nog wat tijd te verdoen hadden in Los Mochis hebben we in ons handen-en-voeten-Spaans opvang voor onze bagage geregeld. Een vriendelijke meneer maakte hiervoor gewoon een kamertje vrij, deur op slot en klaar is kees. Daarna hebben we ff door de stad gewandeld en natuurlijk nog ergens heerlijk gegeten. Omdat de dames van de keuken het wel leuk vonden dat er van die rare vogels kwamen eten, hebben we ze maar op de foto gezet en deze aan hen laten zien. Wat waren die mensen blij toen ze zichzelf op de foto zagen.

Terug op het busstation moesten we nog even wachten, de bus had wat vertraging, wat hier vrij standaard is. Omdat de mañana-sfeer ons ook toen al te pakken kreeg maakten we ons daar geen drukte om. Na een klein half uur arriveerde de bus. Wat we bij het instappen te zien kregen maakt ons nog steeds blij als we er aan terug denken: héél erg veel beenruimte

 Zelfs ik kon met mijn 1 meter 89 de benen helemaal strekken zonder daarbij het gangpad te blokkeren.

De busreis zelf verliep rustig. Eerst werden er 3 films gedraaid en daarna was het de bedoeling dat we gingen slapen. Voor Dago is dit geen enkel probleem. Ik blijf daar toch moeite mee houden, maar desondanks heb óók ik een uurtje of 2 geslapen in de bus.

Tegen 9.00 uur kwamen we aan in Guadalajara (onderweg blijkbaar toch nog wat vertraging opgelopen) Daar aangekomen hebben we een taxi gepakt (ze werken met vaste prijzen dus je hoeft niet bang te zijn dat je teveel betaald) en zijn we richting hostel gegaan. Dit hadden we gevonden in de Lonely en stond goed aangeschreven. Nu heb je kamers en je hebt kamers. Wij hadden echter een KAMER. Er stonden maar liefs DRIE tweepersoons bedden op onze kamer. Onze eerste vraag was natuurlijk: voor ons alleen??? Ja hoor, seguro. Deze luxe waren we niet gewend, maar als het ons aangeboden wordt zijn wij de beroerste niet om daar gebruik van te maken.

Wat hebben we gedaan in Guadalajara? Nou om eerlijk te zijn hebben we ons overgegeven aan het ¨mañana-gevoel¨. We wisten nog niet helemaal wat het was, maar het voelt steeds beter. Het is ook niet goed uit te leggen, het moet je gewoon overkomen. Eigenlijk hebben we dus lekker lopen te relaxen in deze stad van 4 miljoen inwoners.
Je merkt overigens niets van het feit dat de stad zoveel inwoners heeft. Althans niet in het historisch centrum. Daar is het weliswaar druk, maar de sfeer is lekker rustig. Geen gestress maar gewoon ¨mañana¨.
De stad heeft veel geweldig mooie gebouwen, prachtige plaza´s, natuurlijk lekkere eettentjes  en ........ koeien.

  Koeien? Ja koeien. Zoals ze in Chihauhua (weer zo´n mooie naam) kunstprojecten hebben met de chihuahua, hebben ze in Guadalajara kunstprojecten met koeien. Het historisch centrum van de stad staat helemaal vol met die beesten in allerlei kleuren en met allerlei teksten erop. Heel mooi om te zien.

Wat inmiddels wel een klein beetje begon op te spelen bij ons was dat we nog steeds geen cantina (café) tegen gekomen waren waar vrouwen naar binnen mochten. Maar zoals altijd is ook hier geduld een schone zaak. Op zaterdag zagen we een kroeg waar duidelijk aangegeven stond dat ¨mujeres¨ welkom waren. Wij nog een beetje getwijfeld maar uiteindelijk de stap toch maar gewaagd. En eerlijkheid gebied te zeggen dat het er netjes uit zag, op dat ene rare ding na dan... Er stonden namelijk op een aantal tafels gietijzeren emmers.

 We zaten toch in een cantina of niet soms?  Maar eens ff nagevraagd en toen bleek dat je voor 100 pesos ( 7 hele euro´s!) een emmer bier kon bestellen!! Hierin zaten dan 10 lekker gekoelde flessen bier. Is toch iets anders dan een amsterdammertje en een apfelkorn (nee, wij hebben geen emmer besteld maar netjes 2 flesjes bier; niet meteen de cantina-grenzen opzoeken)

Tijdens de laatste 2 dagen van ons verblijf in Guadalajara was er op het Plaze de Liberacion veel bedrijvigheid. We hadden echter geen idee wat er gebeurde. Er hing namelijk nergens iets aangeplakt. Op zondag kwamen we er echter achter dat er een soort liefdadigheidsactie was om (orgaan)donoren te krijgen voor kinderen. Om dit te laten slagen zouden er artiesten optreden en spelers van het Mexicaanse voetbalelftal komen. Natuurlijk wilden wij dit wel meemaken. Zo gezegd, zo gedaan. Helaas hebben we het niet lang volgehouden. We hebben best wel een brede smaak qua muziek, maar wat we hier te horen kregen smaakte echt niet

. We dachten in eerste instantie dat ze nog aan het stemmen waren, maar het bleek dat ze al begonnen waren. Toen de oren echt pijn begonnen te doen zijn we maar gegaan.  We hebben daarna onderweg nog wat gegeten en daarmee onze ontmoeting met Guadalajara afgesloten.
 

Oh ja, had ik al gezegd dat het eten geweldig is? Nee? Nou, het eten is écht geweldig in Mexico

Hasta Luego en tot de volgende keer.

Zacatecas

Na een goede laatste, maar kortere nacht dan voor ons inmiddels gewoon (want nog steeds vallen onze ogen idioot vroeg dicht, al zijn we al gevorderd tot gemiddeld 22.00u!) in Guadalajara stapten we vol vertrouwen ´s ochtends rond 08.00u onze hosteldeur uit. 
Doel: Zacatecas. Planning: minimaal, aangezien het lastig bleek om op zondag in hartje stad via een ´reisbureautje´ (lees: veredeld buskaartjeswinkeltje) iets te regelen of te horen over reistijden… want hoe levendig, cosmopolitisch en groots Guadalajara dan ook is, buiten de eet- cq drinktentjes, straatartiesten en supermarktjes wordt er niet zo heel hard meer gewerkt.

Stap 1 is een taxi naar het juiste busstation, et voilá, daar wordt Werner direct bijna omver gereden door een fraaie gele taxi. Nog even lijkt onze hosteldame roet in het eten van onze vliegende start te gooien; ´you haven´t paid yet!!!´ Euh, jawel dus, bij je hoogbejaarde compagnon, 5 minuten geleden… leg ik uit terwijl de rugzakken en Werner inmiddels al in de taxi verdwijnen. Zou dit dan het moment zijn dat we elkaar kwijt raken??? Want de chauffeur lijkt van plan gewoon het gaspedaal in te drukken… Ik spring er dus maar bij, terwijl ik nog net de excuses en een goeie reis uit de mond van hostelleresse hoor komen.
Stap 2 is op het grote U-vormige busstation een juiste maatschappij te vinden die ons verder wil brengen, en dan toch wel het liefst vandaag nog. De rit zal zo´n 5 uur duren,  en op advies van onze vriendelijke busschauffeur lopen we zelfverzekerd naar de aangeraden Omnibus-terminal. En jawel, hulpvaardige Mexicanen hebben tot nu toe ook echt steeds gelijk, dus binnen een uur zitten we in een prima bus naar Zacatecas.

In Zacatecas is bij aankomst de wereld een stuk overzichtelijker. Hoewel… we hebben eerst 15 minuten uit het raam zitten staren naar dit mooie stadje, om er vervolgens achter te komen dat we nog net effe 1 berg verder moeten… Guadalupe lijkt ons ook errug mooi dus ;-) Eén simpele hal, slechts een handvol bus´hokjes´, wat snackdingen en een toiletje. Geleerd van Guadalajara en het puzzelen hoe en wanneer nu verder te kunnen, winnen we hier eerst maar wat info in voor de verdere reis. Wel lastig, aangezien we nog niet weten of we doorgaan naar Aguascalientes, Guanojuato of Pátzcuaro…. Maar eerst naar het centro historico van Zaca, met een hele mooie stadsbus!

Hobbelend en kuchend, zwetend en krakend bereikt deze ouwe knar het hart van dat centro, namelijk de kathedraal… en dat is er één waar je U tegen zegt, met name tegen zn fraaie voorkant. Het hostel dat we op het oog hebben ligt hier vlak achter volgens de Lonely. Hmm, vlak er achter… dat is een taai begrip als je met zo´n 15 kilo op de rug hele stijle trapjes en steegjes bedwingt, om dan te zien dat je het toch net niet helemaal goed geïnterpreteerd hebt… Gelukkig maakt het uiteindelijke sfeervolle kamertje met heerlijk bed, én niet te vergeten het prachtige dakterras met uitzicht op diezelfde kathedraal dit alles weer goed.
 

We verkennen het stadje een beetje en verdiepen ons in wat we hier in dit Unesco World Heritage centro ´moeten´ doen.
De was, da´s in elk geval een moeten 

  En verder staat op ons ´to-do´lijstje de oude zilvermijn, waardoor Zacatecas enerzijds zo rijk is geworden en nu dus zo prachtig, maar anderzijds ook zo´n trieste koloniale  geschiedenis heeft…. Daarnaast móeten we natuurlijk in het ´luchttreintje´, dat we overal vandaan zien zweven boven de nauwe weggetjes. Van de ene berg naar de andere, waarbij ´de andere´ er een is met een indrukwekkend uitziend gebouw en volgens de verhalen ergens op een topje een mausoleum met belangrijke Zacatecanen.En wat we vooral ook moeten,  is lekker op ons eigen tempo ontdekken wat Zaca te bieden heeft. Dat blijkt veel te zijn, te veel om stapsgewijs te benoemen. Wat naast de must-sees in elk geval echt genoemd móet worden, is het museum van Rafael Coronel, waar een zeer indrukwekkende collectie maskers uit Mexico tentoongesteld wordt, in een minstens zo indrukwekkend gebouw, een oud convent, wat gerestaureerd wordt maar gelukkig ook nog genoeg aan de verbeelding overlaat.
Al wandelend stuiten we op veel mooie oude gebouwen, sommigen nog in redelijk origineel ´gebruik´, anderen alleen nog een façade met daarachter een totaal andere invulling. Het theater is prachtig, en de binnenkomsthal is gewoon open, iedereen kan zonder meer naar binnen wandelen. Prachtige parkjes, met veel groen en heerlijke mooie bankjes liggen verdeeld over het stadje. Er is zelfs een heus aquaduct, bij een plaza met (slecht gechoreografeerde) dansende fonteinen. Heel apart hoe daar in en rond enkele bomen echt énorm veel vogels vliegen en fluiten…

Oké, nog eentje dan… onze eerste ´indianen´ruïne mag bijgeschreven worden op het lijstje! Bij Zacatecas ligt een oude (duh) ruïne waarvan nog niet bekend is welke ´-teken´ daar gehuist en gewerkt hebben. Het kost wat moeite om er te komen; in Nederland was er vast een van overheidswege gesubsidieerde buslijn voor in het leven geroepen, hier zoek je je rot naar welke (stads?streek?longdistance?-)bus je hebben moet, en wordt je uiteindelijk op een verlaten kruising gedropt. En terug, was onze vraag? Wachten en zwaaien als je iets ziet dat op een bus lijkt. Afijn, nog 2 kilometer lopen, maar alles zeker de moeite waard, ook het wandeltochtje in de brandende zon leverde mooie uitzichten op. De ruïne zelf is prachtig, en heerlijk om daar met z´n tweeën, dus zonder andere toeristen of gidsen rond te wandelen (waren wij even blij dat we die 3 bussen Amerikaanse schoolkinders net weg zagen rijden!!!!) Waarschijnlijk worden we hier ernstig door verwend, en gaan we ons bij de ´grote´ tempelcomplexen nog wel een keer wat ´ergeren´ dat we niet alleen zijn ;-)

Zoooo, toch weer een aardige lap tekst! Misschien moeten we de foto´s verder het woord maar laten doen, da´s weer eens wat anders hè! Enne, waar we nu zitten, dat lezen jullie snel, want daar gaan we ook al bijna weer weg…

En weg zijn we inmiddels, want gisteravond onze tijd 21.30u weigerde de pc waarop we werkten ineens elke medewerking... waardoor er dus nog geen mail de deur uit was en  er nog geen foto´s te zien zijn 

 En ook nu, hier is het geen optie te proberen de prachtige plaatjes met jullie te delen.

Waar is hier en nu dan wel niet? Nou, op zich toch bést een moderne plek, nl één van de 4 megagrote busstations van Mexico City, alleen het enige internetplekje dat hier te vinden is is wat achtergebleven in de modernitijd zeg maar

 (dat verklaart trouwens ook de verschillende kleurtjes en typetjes van de letters...) Je zult het dus toch even met alleen de woorden doen moeten, in de wetenschap dat er meer dan genoeg foto´s aan zitten te komen, én dat er nog een mooi verhaal in de maak is over Pátzcuaro. En nu, nu wachten wij nog een uurtje of 2 op onze 14-uur durende rit naar San Cristobal de las Casas.

Hasta luego!!!

Pátz-cuaro

Want páts, da´s wat de pollen en pikante saus vrijwel meteen deden bij Werner... 
Het eerste zuchtje wind dat door het openstaande raam in de bus naar binnenwaaide bracht de tranen en hatsjoes op gang. Na een filerit naar het Plaza Chica (´Klein Pleintje´, als in tegenhanger van ´Groot Plein´ het Plaza Grande... niet alle namen zijn hier sprookjesachtig hoor!), een behulpzame wegwijzer van een jaar of 80 die zijn engels wilde oefenen, en een perfecte kamer in een heerlijk ruim, vrolijk, groen hostel wilde mijn held toch op pad om een hapje te eten. Niet dat hij tussen het niezen door daar veel van zou proeven, maar goed, off we go. 
Al snel zitten we in een aanrader van de Lonely, waar we vriendelijk getrakteerd worden op een tequila van het huis. Nou, wé, ik heb bedankt, maar het leek Werner erg onbeleefd als we dat beiden deden, dus die offerde zich op voor de goede orde en de internationale betrekkingen. Een stevige borrel bij een lekker maaltje, dát moet begeleid worden door een stevige hoeveelheid pikante saus... dácht ie, en gooide vol enthousiasme een aantal eetlepels rode mole over het bordje eten. Mijn smaakpapillen trokken zich geschrokken terug bij deze aanblik. Ik had nl wél eerst een klein beetje geproefd van deze saus 

 Nee hoor, nix aan de hand (uhuh, en ik zie die rode koontjes niet...) Nog een slokje tequila dan maar? Werkt prima, brand blussen met spiritus!
De volgende ochtend bleken maag-darmkanalen zich toch niet zo vereerd te voelen met zoveel vertrouwen in hun draagkracht.  Samen met de slijmvliezen gingen ze in algemene staking, of hoe noem je dat, als er sprake is van lamleggende overproductie... ach, ´t beeld is vast wel duidelijk. Het hoofd deed vervolgens ook niets anders meer dan Pijn, wellicht een gevolg van onnadenkendheid??? Al met al was het gevolg dat Werner op bed moest, en ik in mijn eentje de verkenning van Pátzcuaro begon.

Gelukkig was ons wel al opgevallen dat de sfeer van dit prachtige plaatsje een solotocht zéker toeliet. Klein maar fijn, met mooie rustige geveltjes, dat is het eerste wat opvalt bij het rondwandelen. Alle gevels van panden en pandjes in het historische centrum zijn qua kleur en lettertype namelijk identiek... witte muren, onderkant bruinrood, boven deuren of ramen staat met mooie bruinrode en zwarte letters wat daar te vinden is. In eerste instantie lijkt het daardoor alsof alles authentiek en oud is aan winkeltjes enzo, tot je eenzelfde opschrift tegenkomt van Telcel, met als onderschrift: mobiele telefoons & accesoires 

  Dat drukt de pret echter totaal niet, want er gaat hoe dan ook een bepaalde rust en eenheid van uit, die weerspiegelt wordt door alles in die fraaie straten.  
Ik wandel wat rond, word regelmatig vriendelijk toegelachen en gegroet,  en als ik even ergens zit ( er is namelijk bij het Plaza Grande een héél goed koffietentje...  zo goed heb ik ´m in Mexico nog niet gedronken!) knopen verschillende mensen een gesprekje aan. De man van de raspado & fruitkraam waarbij ik toe zit te kijken vertelt wat die gekke Mexicanen lekker vinden bij en op hun fruit.... Wat dacht je van een portie overheerlijke, helemaal verse, voor je neus ´geslachte´ ananas, die dan wordt ´opgelekkert´ met (veel, vooral heel veel) chilipoeder, zout, nog wat kruiden, vers limoensap (van een limoentje of 3 à 4) en hete chilisaus 

 En dit dan met werkelijk álle soorten erg smaakvol vers fruit... mango, sinaasappel, papaya, aardbeien, noem maar op!!! Ook de raspado´s (geschraapt ijs met een smaakje van vers fruitsap, een soort van verse Slushpuppie) wordt op deze manier op maat gesneden... Ik heb me toch maar gehouden bij een ´kale´ portie fruit!

Natuurlijk vergeet ik tijdens het genieten niet, dat er ´thuis´ een ziek en zielig mannetje op me ligt te wachten! Ik ben onze ayudante, helper zoals hij zichzelf noemt, al tegengekomen tijdens mijn tocht. Dat is de man van onze hosteleres, die zich in alle bochten wringt om te helpen waar hij denkt te kunnen. Nu gaat hij dan ook een pil halen voor de zieke... ik ben benieuwd of die daar blij mee is, maar de goede man is niet te stoppen. Tussen de straatjes, pleintjes, kerken en monumentjes in heb ik op mijn dwaaltocht ook een enorme overdekte markt ´gevonden´ (oftewel, ik was er ineens, en gelukkig kwam er ook een moment dat ik er ineens niet meer was... want hoe logisch het waarschijnlijk ook in elkaar zit, ik had even geen idee meer wat voor en achter nou eigenlijk was) met daar in de buurt een grote supermarkt. Banaantjes van een kraampje, toast en tonijn, 5 liter water en natuurlijk powerdrankjes met véél vitamientjes én een lolly met een speeltje... lijkt mij zo hét recept om meteen uit bed te springen, tóch? 
Helaas was dat niet het volledige effect, maar enige vooruitgang was er toch wel te merken. Ik mocht nog even op pad om zelf een hapje te eten, en da´s best raar zo in je eentje, maar eigenlijk ook wel weer heel leuk om te doen. Ik ben bij drie verschillende kraampjes aangeschoven voor een kleine hap, wat samen toch stiekem wel een hele groot hap vormde, dus genoeg om lekker op bed te gaan uitbuiken!

De volgende dag konden we rustig aan weer samen op pad. Langzaamaan plannen gemaakt voor dé trekpleister die ons naar dit heerlijke stadje bracht: Lago Pátzcuaro. Dit is een meer vlakbij het stadje, waar met name in weekenden Mexicanen hun vrije tijd doorbrengen. Volgens de Lonely Planet een schitterend meer. Daarnaast zijn de plaatsjes er om heen en op het bekendste eilandje zéér populair tijdens Día de los Muertos, in Nederland beter bekend als Allerzielen op 1 november. Dat is in Mexico een hele feestelijke happening, en het hoogtepunt daarvan schijnt hier te liggen. Dáár gaan we natuurlijk (jammergenoeg) niet op wachten, maar kom maar op met dat prachtige meer en de (indigena)dorpjes er omheen! 
Vol goede moed gaan we de dag hierna met de collectivo op weg naar het meer. Een collectivo is een busje, type oude VW, waar je inspringt terwijl ze overal vandaan komen en overal heen scheuren... op de ramen staat (voor de snelle lezers) ongeveer welke bestemmingen ze aan doen, maar het lago staat er gelukkig bijna altijd bij, dus altijd prijs. 
Met een steeds verder groeiend ´depahadenopdelahanenin´gevoel stappen we uit bij het lago...  en zijn teleurgesteld. Bruin water, ernstig toeristische eet- en koopkraampjes, heiig (maar dat wisten we eigenlijk al wel, ´t viel alleen zo extra op) en wandelen? Neuh, verder dan de kraampjes kon je toch echt niet langs het meer... Op naar een volgende ´pier´ in de hoop daar meer succes te hebben, maar helaas, hetzelfde beeld. Nou, dan toch maar naar het eilandje met de collectivoboot, want inmiddels is het te laat geworden om aan een busrondrit langs de dorpjes te beginnen. Het eilandje is wat de Lonely belooft, nóg toeristischer dan de ´boulevards´ 

 Alleen het deel van de belofte dat zegt dat het ondanks dat absoluut de moeite waard is hier een bezoekje te brengen, kunnen we net als het Lago ansich niet onderschrijven.  Ach, ´t kan niet altijd mooi zijn, dat is het thuis natuurlijk ook niet, maar jammer is het wel. De volgende dag laten we het meer dan ook links liggen, want we gaan rechtsom op pad naar een aantal dorpjes en ruïnes. Dat één van die ruïnes na een lange klim in de bloedhitte dicht bleek te zijn vanwege een ´día del syndicato´(klinkt sinister, toch?!?) deert ons verder niet, want de mensen, natuur en kerkhofjes die we onderweg tegenkomen maken alles goed 

En langzaam wordt het tijd, tijd om afscheid te nemen van dit plekje... zowel het dorp als het hostel maken dat we dat met wat weemoed doen. We realiseren ons eens te meer dat het best apart is zo op reis te zijn... steeds ergens aan komen, kennismaken, een eerste indruk krijgen en deze in gaan kleuren, om vervolgens bijna altijd voorgoed weer gedag te zeggen... 
We willen erg graag blijven waar we onszelf ook goed voelen, waar we niet van hot naar hoeven rennen om dingen te zien die gezien móeten worden, of verhalen te horen die gehoord móeten worden. Gewoon, genieten van de sfeer, van de energie, van ons samen en van anderen. Maar als we in dit tempo doortuffen, komen we ergens met onszelf in de knel. Hmm, zijn we dan misschien tóch geen Michael Palins en Floortje Dessings in spé vragen we ons verward af 

 Het besef groeit dat we toch nog teveel wannasee´s in onze losse agenda hebben opgenomen. Dat is stap 1. Wat we daar mee gaan doen, dat weten we nog niet, maar merken jullie ongetwijfeld nog wel aan de vervolgplaatsen en verhalen!

Sint Christoffel van de huizen...

... want om nou wéér een titel te tikken met de A in de hoofdrol 

  Goed, undercover zitten we dus in San Cristobal de las Casas, vernoemd naar bisschop Bartolomé de las Casas, één van de weinige spanjolen uit het katholieke circuit die in Centraal America geprobeerd heeft menselijk en respectvol om te gaan met wat er al was. Vandaar ook het Cristobal, één van de vele heiligen uit de indigenaculturen van vóór de overname zeg maar.  Dat laatste betwijfel ik nu overigens zelf, want volgens mij heeft Cristobal ook weer iets met reizigers van doen... afijn, gemixt is er, en respect heeft Bartolomé  geprobeerd hierin te behouden! 
Hier zitten we nu op onze laatste dag, na een verblijf van hoeveel dagen ook al weer? Kijk, dat is dus een bij-effect van steeds je boeltje pakken en weer door... dat tast het korte termijn geheugen aan! Al schrijvend kan ik dag voor dag terughalen, maar dan gaan jullie al lezend steeds verder weg raken van al het moois en indrukwekkends wat we proberen over te brengen... Ik zal eens kijken of het ook gewoon uit de losse pols, zonder logische volgorde kan.

Het mengen van verschillende culturen staat hier in deze staat en dit deel in het bijzonder wel op de voorgrond. 
Eén van de omliggende plaatsjes is Chamula. Dit is een vrijstaat, een plaats als geen ander in Mexico, waar het katholicisme voor 25% in de rituelen en gebruiken van het oorspronkelijke Mayageloof is geïntegreerd, maar de boventoon wordt gevoerd door de overige 75%. Waar de enige (aldus onze gids, verbeter hem als je meer weet) katholieke gewijde kerk staat, waar Jezus níet op de eerste, maar op de tweede plaats komt... Bautista (John the Baptist, die de Maya´s blijkbaar meer aansprak dan Jezus, vandaar dat Barolomé hier ´gebruik´ van heeft gemaakt) hangt bovenin de kruisverdeling, met Jezus linksonder hem, vergezeld van nog 2 andere indigenanamen. Waar de Mexicaanse autoriteiten geen enkele zeggenschap hebben, en bij onlusten in een kring om het dorp heen blijven staan... Waar ín de genoemde kerk geen enkele mis gehouden wordt, geen priester te vinden is. Waar ín diezelfde kerk een veelheid aan Maya- en geïntegreerde heiligen in hun ´huisjes´ langs de wanden staan, de vloer bezaaid is met geurig gras wat een zuiverende, erende betekenis heeft. Waar er toch een aantal keren per jaar gedoopt schijnt te worden, waarbij een orthodoxe priester van een paar steden verderop voor de cash een kunstje komt doen... en niet weet hoe snel ie weer weg moet wezen. Waar de kaarsen in rijtjes brandend op kerkvloer worden gezet, al naar gelang de ernst en grootte van het probleem, en een sjamaan op de wijs van een latijnse spreukenreeks in het Tzotzil (de hiergesproken taal) met de hand aan de pols van het ´slachtoffer´ bid om verbetering. Waar de wanden en plafonds, versierd met vlaggetjes en doeken, werkelijk pikzwart zien van alle walm van ongelofelijk veel kaarsen, en het bloedheet is door diezelfde walm. Waar kippen in verschillende kleuren geofferd worden, in diverse combinaties voor diverse vraagstukken. Waar je helaas, maar dan ook echt hartgrondiger dan ooit, helaas géén foto´s mag maken (en er een aantal maanden geleden 2 amerikanen fysiek zijn aangevallen omdat ze vonden dat ze die beperking naast zich neer mochten leggen...)

Door de teleurstelling van het plotselinge vertrek van Bartolomé (zegt het verhaal tenminste) zijn de Chamulans zó intens wantrouwend geworden naar alles en iedereen wat ze niet kennen, dat ze zich dus hermetisch hebben ´afgesloten´ van invloeden op hun cultuur. Bartolomé is in de nacht gevlucht, omdat zijn spaanse makkers onder de soldaten én de geestelijken hem betichten van godslastering en hem wilden laten omkomen om zo van hem af te raken... hij had ze nl willen dwingen zijn weg mee te volgen en de Mayastammen te respecteren met een verdrag, door de biecht niet meer bij ze af te nemen. En het klinkt niet onwaarschijnlijk dat de heren die hier toentertijd rondhingen, die biecht méér dan hard nodig hadden om hun handel en wandel te ´ontlasten´... Natuurlijk heeft niemand de indigena hiervan op de hoogte gebracht waardoor ze zich ´in de steek gelaten´ voelden.
Wat dan wel weer heel apart is om te zien en te horen, is de handelsgeest, de geldbelustheid van diezelfde Chamulans... geld gaat voor alles, eigen gewin staat voorop, prijsafspraken worden gemaakt en gehandhaafd omdat anders de overige handelaren fysiek heldere taal gebruiken om hun mening daarover kenbaar te maken. Videos, dvds, spellen, mobieltjes gaan hand in hand over de toonbank met overheerlijke zelfgekweekte groenten en fruit, brood en taco´s 

 Raar, daar waar je qua bestuur en kerk zo´n eind teruggaat in de tijd!
 

Hmm, ik geloof dat de aanpak zónder dagstructuur nog minder goed werkt qua veelheid tekst... want hierover kan ik nog wel even doorgaan, net als over de verschillende kledijen, de de verschillende talen, de aanwezigheid van recente geschiedenis in veel van wat je hier aan afbeeldingen ziet. We zitten hier namelijk in de kern van het Zapatista-gebied, waar nog niet zo lang geleden stevig gestreden is voor de rechten van de indigenabevolking. Op veel plekken zijn tentoonstellingen hierover te vinden, ook in cafeetjes bijvoorbeeld. Verder zijn er zichtbare initiatieven en projecten om indigenavrouwen meer mogelijkheden te geven, en is er een museum gewijd aan de enige rechtstreeks afstammenden van de Maya´s (de overige stammen hier zijn op één of andere manier met andere indigena´s gemengd). Hiervan zijn er nog maar zo´n 500 over, die makkelijk over het hoofd worden gezien.

Naast alle ´geschiedenislessen´ in het wild, is er hier ontzettend veel mooie natuur in de omgeving van San Cristobal. ´In de omgeving´ mag je dan wel ruim zien, we hebben aardig wat uurtjes rondgezoefd in een prima minivan, op weg naar de Lagos van Montebello met schitterende kleurschakeringen, om vervolgens door te gaan naar de waterval de ´Chiflon´... wauw!!! Blauw, blauwer, blauwst, en dan nog meer blauw! Wat een helderheid, echt ongelofelijk mooi! En dan natuurlijk de de Cañon de Sumidero niet te vergeten, die overigens ook in de geschiedenis van veroveringen en verdedigingen een belangrijke rol gespeeld schijnt te hebben, waardoor ie op het wapen van de staat Chiapas een belangrijke plek inneemt...

Nee, even snel een strak verhaal neerknallen dat de lading dekt zit er binnen de gegeven tijd helaas niet in. Jullie moeten het hier dus maar even mee doen, terwijl wij ons buikje gaan vullen, en vroeg het bed in kruipen. Want morgen gaan we door. 
Níet naar waar we al hadden ´moeten´ zitten, Guatemala. Want na lang beraad, getwijfel en gelees, kiezen we er toch voor om ons verblijf in Mexico te verlengen ook al hebben we onze ´termijn´ al overschreden. Eén van de redenen is dat het overslaan van zoveel prachtige plekken in Yucatan (één van de belangrijkste delen van het Maya-imperium) níet goed voelt. Daarnaast zijn de waarschuwingen voor Guatemala toch wel degelijk zodanig dat we ons hebben afgevraagd of we daar nú op ons gemak denken te kunnen trekken, verwend als we zijn met de geweldige (reis)sfeer en veiligheid in Mexico. Daarbij komt ook, dat we dan op een topdrukmoment van het jaar in één van de meest gewilde delen van Guatemala zouden zijn, Semana Santa. Los van de vraag of we dan nog wel ergens een bed zouden kunnen bemachtingen, gaat de veiligheid in zo´n periode voor toeristen zeker niet omhoog. Dus helaas, ons gevoel dat ook beetje naar ons verstand luistert, geeft in dat we Guatemala (bijna helemaal) van onze touringlist schrappen 

 Naar alle waarschijnlijkheid doen we een noordelijk deel nog wel aan, waar Flores en Tikal te vinden zijn, en hopen we ooit wel óf het lef te hebben, óf betere omstandigheden te treffen om al het andere moois van dit land te bewonderen.

Dus on to Palenque, Bonampak en meer van dat soort klinkende namen, maar nu eerst naar de gordita´s, tortilla´s of quesedilla´s!

Hot, her en der in Yucatan

Wat zeg je? Waar of wat we ergens uithangen? Nou, gewoon, de toerist in Tulum 

We hebben de afgelopen dagen (of waren het weken? ik weet het eerlijk waar niet zo uit mijn blote bolletje te zeggen) na San Cristobal op de rand van megatoerist en ´echte´ reiziger gebalanceerd voor ons gevoel. Dat laatste zit misschien meer tussen de oren, in het kiezen en vooruitkijken. De megatoerist wordt hier in (of eigenlijk op schiereiland) Yucatan vanzelf aangesproken.  Zelfs al lezend in de ´reizigersbijbels´ als Lonely Planet en Footprint kom je al heel snel in de valkuil van alle highlights willen, of denken te moeten zien... 

Palenque was de eerste stop op deze tocht richting Yucatan.  Stadje, mwah, zoals al gewaarschuwd niet echt boeiend. Ruïnes, jawel hoor, erg mooi, maar wel moeilijk om een mooie foto te maken zonder kleurrijke toerist erbij 

 Gelukkig zijn er na de eerste, grote trekpleisters verderop in de jungle prachtige halfgerestaureerde/half bedolven kamers en gebouwtjes te vinden, en ook de waterval die op het pad ligt is prachtig! Jungle is er veel in en om Palenque, en we besluiten om een dagtoch naar Bonampak en Yaxchilan te verlengen met een overnachting in een junglehutje, ergens bij een échte Mayafamilie, compleet met junglewandeling van een paar uur... tsja, als alle tourbureautjes in town deze mogelijkheid bieden, is het niet zo heel verwonderlijk dat dat Mayadorpje meer cabañas voor verhuur kent dan oorspronkelijke, bewoonde huizen 

 Neemt niet weg dat zowel de afgelegen, erg rustige maar heel mooie ruïnes absoluut indrukwekkend waren, als ook het slapen in een hutje met heel veel donker en geluiden om je heen (en op de achtergrond een waterval vlakbij onze hut, soms overstemd door de muziekdreun van een paar verhuurders verderop) zeker not-to-be-missed waren!
Dan zijn er verder ´onderweg´ naar Merida (hoofdstad provincie Yucatan) rond Campeche weer veel dingen die er eigenlijk om vragen gezien te worden, variërend van koloniaal tot Maya-an, en dan juist dingen die níet iedereen op z´n been there-done that lijstje heeft staan. Maar onderweg, was deze keer niet een stop, alleen een kijken-uit-de-bus, dus hierover kunnen we nix zinnigs zeggen.
Merida zelf is een prachtig stadje, weer heel anders dan andere plaatsen die we echt hebben aangedaan. Hier hebben we ons vooral gewijd aan het leren leven in een ´echt´ jeugdhostel... want eerlijk gezegd hebben we die tot nu toe links laten liggen 

 Terwijl zelf een hapje koken, een koelkast tot je beschikking, ruimte om fellowtravelers te ontmoeten toch éigenlijk wel bij zo´n reis horen... Maar wat we tot nu toe tegenkwamen was niet echt aanbevelenswaardig (op papier danwel na met-eigen-ogen-constatering) en dus hebben we nog iedere keer onze eigen douche en wc gehad! 
In Merida hebben we daar dus verandering in aangebracht, maar te oordelen naar de verhalen van overige reizigers die daar rondhingen, hadden we wel meteen zo´n beetje het allerbeste youthhostel te pakken. Heel schoon, heerlijk ruim, hele goeie keuken en erg goed personeel, en vooral heeeeerlijke hangmatten... Aangezien we wel toe waren aan even wat relaxen en ondertussen proberen een plan te maken voor het middellange termijn vervolg, hebben we hier dankbaar gebruik van gemaakt. Net zoals trouwens van de koelkast, voor heerlijke fruitsalades met yoghurt, koud bier, koude frisdrankjes, hmmm!

Het stadje zelf hebben we in beperkte mate bewonderd, wat zoveel wil zeggen als: de weg van het hostel naar het mooie plaza kennen we inside out, evenals die naar de fruitmarkt en de supermarkt, en daarnaast nog wat ommetjes op dezelfde trajecten. Een keus maken uit alle cenotes (onder- of bovengronds te benaderen waterpoel, als dan niet in een grot dus, onderdeel van de vele waterwegen die in Yucatan wel onder de grond te vinden zijn, maar nauwelijks bovengronds) en ruïnes (van de Maya´s dus nog steeds, kleintjes met elk hun eigen speciale ding) omgeving lukte niet, dus die hebben we aan andere bewonderaars overgelaten. Wat we wel bezichtigd hebben is de ruïne Uxmal (uit te spreken als Oesjmahl) Beter één goed beleefd en bezien, dan alle mooie dingen in vogelvlucht was onze gedachte, en die onderschrijven we dan ook nog steeds (al is het wel heel moeilijk vast houden, als je dan terugdenkt aan wat je óók nog allemaal had kunnen doen en zien... en wat we op ons verdere pad allemaal nog zullen gaan laten schieten...)
Uxmal is groot, met veel goed zichtbare details. Veel Mayaruïnes zijn hoofdzakelijk in grote lijnen, dus de grote gebouwen, gerestaureerd en terug te zien. Deze ruïne heeft gelukkig heel veel gedetailleerde stenen (gebeeldhouwde) versieringen en verhalende afbeeldingen weten te behouden. Prachtig om te zien, zeker als je je er de kleuren van weleer bij probeert voor te stellen... knallend bloedrood met veel geel en blauw...

En toen weer door, want blijven hangen in die hangmat, in de hitte of de schaduw van een stadje, terwijl je ook door kunt naar een helderblauwe zee is natuurlijk niet al te lang ´goed te praten´ voor jezelf, hoe heerlijk het ook hangt!
Op weg naar Valladolid, een klein plaatsje wat wordt omschreven als nog niet toeristisch en een goede mogelijkheid om het ´echte´ Yucatecan leven van wat dichterbij te beleven. Dat, en het feit dat het vlak na Chichén Itzá ligt maken dat we daar een tussenstop inlassen. Want na Chichén Itzá móet je even op adem komen... 
Ja, logisch, zul je zeggen. Die moet wel megamooi zijn, zo ongelofelijk bekend... Nou, vergeet het maar!
Misschien dat wij ons er niet genoeg aan over hebben weten te geven, dat we beter ons best hadden moeten doen om er doorheen te kijken, dat we onze ogen en oren hadden moeten sluiten voor alle (minstens 1000) souvenirkraampjes langs de wandelpaden (om nog maar te zwijgen van de ´handscraftmarket´ voor de ingang), dat we niet hadden moeten kijken naar die idiote hoeveelheid hele grote gegidste groepen toeristen in bikini en blote buik, met veelal met nummersticker of touroperatoraanduiding ergens op het lijf... maar dat alles was makkelijk geweest als de ruïnes nog een beetje ´spannend´ en origineel waren omgeven door bomen, jungle, schaduw en licht. Als er nog echt iets te bezichtigen was geweest, in plaats van hoofdzakelijk van een afstandje achter een touw of hekwerk gapen naar wat mooi had kunnen zijn... Nee, jammer maar helaas, wij zullen het in elk geval niemand aanraden. Het is volgens de ´boekjes´ één van de belangrijkste plaatsen geweest met name voor de ontwikkeling van de Mayakalender en het werken met sterren, zonnen en manen, en dat hadden we gráág begrepen of teruggezien, maar ´t is niet gelukt zeg maar 

Valladolid is inderdaad wat ze zeggen, klein maar fijn, heel authentiek maar dan nu eens niet hoofdzakelijk authentiek in indigena-opzicht. Gewoon, een echt normaal stadje, waar je het idee hebt dat de mensen die op het trottoir iedere dag hun sinaasappelkistjes opstapelen tot een fruitkraampje, en de mensen die ijsjes verkopen in het kleine plaza (minstens 1 op elke hoek, en dan maar rondjes lopen allemaal) dit sowieso doen, of jij als toerist daar nu wel of niet bent. Hier zijn we wel naar een cenote geweest, want die stap is nu eenmaal makkelijker gezet als je er maar een kwartiertje voor in een collectivo of taxi hoeft te zitten ipv minimaal 2,5 uur 

En ook dit was wederom errug de moeite waard! ´t Is heel apart om ín een grot, waar je overigens echt bukkend in afdaalt, met kunstlicht en slechts één opening in het ´dak´ waar de zon door binnenkomt, je teen voorzichtig in het overigens heeeel heldere water te steken... Je verwacht ijskoud water, gewoon, omdat je hersenen (in elk geval die van mij) zwemmen in natuurwater toch écht associëren met zonlicht, warmte, blauwe hemels... en die zie je daar niet echt! Maar koud is het allerminst, de zwarte snorhaarvissen doen inderdaad niks, de zwaluwen-look-alike-vogels die in en uit de holletjes in het dak schieten en kwetterend rond het zonlichtgat dansen een vreemde afwisseling van de stilte. Maar wat echt heel apart en mooi is, is om onder de stalagtieten (of zijn die hangenden nou toch de -mieten?) en boomwortels door te zwemmen... Prachtig, dit is dus wél een aanrader!

En nu dan de afgelopen twee dagen in Tulum. Wat hebben we daar gedaan? In elk geval níet naar de ruïnes van Tulum, want na pretpark Chichén willen we ons even niet wagen aan een ruïne waarbij geroepen wordt ´neem je badpak mee want je springt zo de zee in´...  Ook niet naar Cobá, want hoe dat ook geroemd wordt om het nog niet zo trekpleisterig zijn, het trok ons nu gewoon even niet. Wél hebben we de echte Costadelsol-toerist uitgehangen. Want zeg nou zelf, waar kun je nu beter je leeswerk over volgende bestemmingen en een plannetje van aanpak maken dan op een witterdanwit strand met een blauwer dan wij ooit gezien hebben zee 

 Dus de Lonely en de Footprint zijn weer een paar vettige zonnebrandvlekken en zandkorrels rijker, wij hebben wat meer idee van wat we willen, en hebben ondertussen een mooie kleurbeurt gekregen... prima combinatie zo!

Wat is het plan dan geworden? Concreet in plaatsen is het nog niet helemaal vertaald wel in reiswijze. Dat betekent dat we wat vaker een paar dagen ergens zullen blijven,  zonder (grote )uitstapjes, uitzoekwerk en/of drukte over wat we hier of hierna zouden kunnen gaan zien. Want ook al is reizen onderweg zijn, bewegen, kiezen en strepen, mooie dingen zien en beleven... het is ook voortdurend gaande zijn, overleggen, weten wat je wanneer wilt, en besluiten hoe verder...  en dat kost best wat energie en ´werken´. 
Nee, het valt niet tegen, er zijn nog geen gewonden gevallen, en we willen zekers te weten níet naar huis 

  Ja, het is soms wel anders dan we thuis, veilig op de bank, met alle bekende dingen en bezigheden om ons heen hadden kunnen bedenken. Het is gewoon nóg meer loslaten dan we hadden verwacht, of eigenlijk is het nog meer leren kennen van vaste dingen en patroontjes die in een mens kunnen zitten, en dan ook nog eens tussen twee mensen, dus af en toe op één plek blijven spreekt ons momenteel wel aan!
En waar wordt dit als eerste getest? In elk geval in Belize, waar we morgenochtend naar afreizen. Eerst nog een nachtje in Chetumal, grensplaats in Mexico, omdat grensformaliteiten en reistijd ons anders in donkere tijden in Belize City laten aankomen. Van daaruit zoeken we een prachtig strand op, minder toeristisch dan hier nu in Tulum, hopenlijk wel minstens net zo wit-met-blauw, bij voorkeur met een hangmatje, en dan gaan we daar van genieten zolang als we zin hebben!

We horen hier zo af en toe dat jullie het ook heel niet slecht treffen met de weergoden daar... tenminste, voor degenen die van afwisseling houden dan 

 Laten we hopen dat deze rare veranderingen niet zover doorzetten dat wij hier straks in de ijstijden zitten en op Antarctica ons badpak aan moeten trekken.... Hoe is het trouwens met ons nieuwe kabinet? En is PSV al kampioen? Kortom, wat zijn zo de laatste nieuwtjes uit het Nederlandse nieuws? Hasta luego, op naar de hapjes!!!