Argentinie

Argentijnse actualiteiten

Argentinië... een land apart, een verhaal apart. Een lang verhaal, want ons verblijf hier is lang geworden; 24 september zijn we ´binnengekomen´ en sindsdien zijn we kriskrassend afgezakt naar het zuidelijkste zuidpuntje, Ushuaia. Hier hebben we onze hele reis zo´n beetje naar toegepland, want wat we zeer zeer zeker níet konden, mochten en wilden missen was onze boottocht eind november naar het witte continent, Antarctica...
Laten we maar eens helemaal verkeerd om beginnen, aangezien onze boottocht toch wel een erg actueel verhaal is geworden 

Gisterochtend stond een seconde na ons eerste levensteken van die dag onze dueña (bazin) van het geweldige apartementen-bedoeninkje waarin we zijn neergestreken al op onze deur te kloppen. In rap (nog steeds niet altijd volgbaar) Argentijns Spaans maakte ze ons duidelijk dat we de tv moesten aanzetten om de noticias van de lokale tvzender te bekijken. Er was een Antártida-boot op een ijsberg gebotst, geen persoonlijke ongelukken, maarre of het misschien ´die van ons´ was?
Ze wist geen naam te noemen en er gaan zo´n 6 tot 7 boten per keer onderweg, dus ach, zo groot is die kans niet dat het onze boot is. Tijdens het ontbijt hebben we braaf gekeken of we op Ushuaia-tv wat tegenkwamen, maar nee hoor. Natuurlijk zat het ons niet helemaal lekker, en kregen we visioenen van ronddobberende backpacks met ons hele hebben houden er in, en mislopende vluchten en gemiste kerstdagen... maar nee, dat zou wel héél toevallig zijn! Tot de koffie, en tot we een landelijke zender tegenkwamen waarop het schip te zien was, op zijn kantje... met de naam die toch wel heel erg op ´Explorer´ leek...
Een snelle zoektocht op internet, met onze reispapieren bij de hand, leverde de niet zo fijne zekerheid op dat het inderdaad om het schip ging waarmee wij volgende week zouden afreizen naar Antartica... De Explorer van GAP Adventures, lag geëvacueerd en wel op zijn zij te hopen dat het hierbij blijven zou.

Aangezien GAP hier geen eigen kantoor heeft zijn we op advies van onze dueña naar het tweedeurenverderop gelegen tourbureau gegaan, waar we een dag eerder alvast onze poolkleding hadden gereserveerd. Een hele lieve dame wist ons te bevestigen dat onze boot echt niet volgende week met ons ging varen, en dat het enige advies wat ze ons geven kon was: als een razende roeland een nieuwe trip boeken. Tuurlijk, doen we effe, we hebben het alleen maar over het goedkoopste tripje van onze hele reis tenslotte 

 Maar ja, het was ook het tripje waar we echt heel erg naar hebben uitgekeken, en niet voor niets zo omheen hebben gebouwd... En speelruimte om hier langer te blijven zit er op dit punt in onze reis echt helemaal geen dag meer in, aangezien de vluchten vanaf nu naar Thailand echt verschrikkelijk moeilijk aansluitend op elkaar te boeken waren, dus om dáár nu in te gaan rommelen...
Heel snel ter plekke overleg, heel snel (en smekend) handelen van de bewuste dame en heel veel geluk hebben opgeleverd dat we op een andere boot, op dezelfde datum, tóch naar Antarctica kunnen vertrekken!!! Want in de botenreiswereld was inmiddels de spreekwoordelijke hel al losgebroken met het proberen over te brengen, opnieuw te boeken en andere constructies van al die passagiers (toch een slordige honderd voor de eerstvolgende vertrekdatum, en dat dan iedere 10 dagen opnieuw...) want heeel veeel reizen waren al zo goed als vol. En een extra passagiers-ijsbreker-boot heb je niet 1-2-3 geregeld, dus is het roeien met de riemen die er zijn!

Oftewel, ja, het was ´ons´ schip, en ja, het is heeel raar om die te zien zinken (want inmiddels is duidelijk dat er geen houden aan is en dat het onderwater verdwenen is) En ja, vóór we aan onze reis begonnen hebben we heel erg getwijfeld tussen die paar voor ons mogelijke vertrekdata , dus hadden we er net zo goed wel op gezeten. En ja, het geeft wat extra spanning voor de komende zeedagen... Maar vooral JA, we gaan wél naar Antarctica!!! Met een iets kleiner schip, in een iets luxere hut, op dezelfde dag en passend in ons hele planningspuzzel 

Gelukkig lijken de milieu-risicos niet verschrikkelijk groot te zijn door het soort brandstof die gebruikt wordt op deze schepen, al zal er natuurlijk altijd sprake zijn van schade aan het milieu door een gezonken boot. Ze zullen hier nog heel lang bezig zijn met het regelen en reorganiseren, en met opruimen van alle gevolgen, maar het is in elk geval heel fijn om te zien dat dat ook door iedereen heel serieus wordt genomen!

Allemaal Argentiniė

Al reizend door dit land, vallen iedere keer weer terugkerende én juist weer heel verschillende dingen op. Al mijmerend bedenk je steeds weer iets anders wat typisch is, anders lijkt, of eigenlijk misschien wel  juist heel bekend voorkomt van “thuis“. Al knikkebollend in de zoveelste (nacht)bus, met gelukkig héle goede stoelen met héél veel ruimte, is er één ding waaraan je niet ontkomt: het besef dat Argentiniė ongelofelijk groot is 

Even wat kleine wetenswaardigheden, die bovenstaand besef misschien wat beter illustreren.
Argentiniė heeft een lengte van 3.700 kilometer en meet op het breedste punt 1.400 km. De oppervlakte komt neer op een kleine 2.780.000 vierkante kilometer. Aangezien cijfertjes an sich nog aardig nikszeggend zijn, leggen we ze even naast ons Nederlandje, dat met haar 41.500 vierkante kilometers natuurlijk écht ook wel heel erg groots is, toch 

Meer cijfertjes? Tuurlijk, wat dacht je van de bevolkingsdichtheid...
In Nederland mogen we met gemiddeld 395 personen een vierkante kilometer delen. Persoonlijk heb ik me er nog nooit echt heel erg “benauwd“ gevoeld met die andere 394, maar goed, Amsterdam of Nijmegen kan een andere beleving opleveren natuurlijk. Argentijnen zouden zich in Nederland misschien wat meer op de lip gezeten voelen dan wijzelf. Gemiddeld in heel Argentiniė wonen ze met 14,5 mensen op een vierkante kilometer... en in Patagoniė, een heel groot deel van het land, liggen de cijfers zelfs tussen de o,5 en 0,8 mensen per km2!!!

Deze cijfertjes verklaren misschien wel een paar dingen...

1. de Argentijnse scharrelkoe heeft nét wat meer bewegingsruimte dan de Hollandse scharrelbiefstuk, wat vast en zeker een positief effect heeft op de smaak- en hoeveelheidsverschillen... Overigens is de ruimte zó groot, dat we ze nauwelijks hebben zien rondlopen. Het schaap is daarentegen langs de Patagonische kustweg erg goed vertegenwoordigd (altijd handig als je de slaap niet kunt vatten)
2. het gevoel van de ene plek is niet te vergelijken met de andere, het thuis of ontheemd voelen elkaar rap afwisselend, indrukken ontzettend uiteenlopend, en de zin om hier over te schrijven net zo veranderlijk als de staat van de internetapparatuur en -voorzieningen... helaas gingen deze dingen niet hand in hand maar werkten ze elkaar tegen; waar wij zin hadden in onze site, hadden de randvoorwaarden daar geen zin in en andersom
3. het meest overheersende beeld van dit land wat op ons netvlies staat is hooguit samen te vatten tot “natuur“, als in tegenstelling tot “mensen“, die in de voorgaande landen op een andere manier meer op de voorgrond kwamen. Niet zo raar misschien als je de verhoudingen in ogenschouw neemt.
4. aantekeningen, foto“s, herinneringen en tijd zijn totaal niet toereikend om een “dekkend“ verhaal te schrijven! Wat wél mogelijk lijkt, is wat losse flodders die land-breed bij ons blijven met jullie te delen, dus vooruit, here goes...

Voetbal... want dįt is een inhetoogspringer eersteklas hier! “Toevallig“ word ik daar nu aan herinnerd doordat de televisie ook in dit internetcafé op vol vermogen aangaat, want de wedstrijd Racing - Independiente mag je natuurlijk niet missen 

(oké, toegegeven, ze zitten tegen het eind van de competitie, maar ze blijken geen van beiden nog iets te winnen te hebben... dat zou je nķet verwachten als je het volume hier hoort!) 
Elk restaurant, café, busstation, winkel, openbaar iets heeft minstens één tv waarop minstens één voetbalwedstrijd te zien is. Het gemiddelde ho(s)tel waar we verbleven had vaak ook wel een tv centraal of privé, waarop minstens 10 sport(lees voetbal)zenders vertegenwoordigd waren. Al met al hebben we hier meer clubs uit alle uithoeken van de wereld leren kennen dan thuis. 
En natuurlijk niet te vergeten de “link“die Argentiniė en Nederland al van ver voor het Maximatijdperk met elkaar verbindt: het WK uit 1978, eem happening die menig Argentijn nog vers in het geheugen lijkt te hebben waardoor wij nu nog steeds regelmatig “begroet“ worden met opmerkingen over de “maquina naranja“  of de “oranje terreur“ 

Vlees, vlees, vlees... of wilde u misschien een stukje vlees vandaag??? Waar je ook komt in Argentiniė, het eten bestaat voor het overgrote deel uit vlees, dwz de lunch en de avondmaaltijd, want het ontbijt... da“s weer een hele andere invalshoek. Nou denk je ach, da“s toch niet zo apart? Als wij uit eten gaan, nemen we ook een lekker varkenshaasje toch? Yep, graag, zin in! Champignongsausje erbij, heerlijk, dįt hebben we gemist! Want vlees hier, dat is toch net een tķkkie anders dan daar. 
Vlees hier, wordt bij voorkeur gegrild, in z“n geheel, een “plak“ dier dat aan alle vier de poten opgespannen hangt te garen bij een soort inhouse-kampvuur, of in grote lompe stukken op een binnenshuise megaBBQ. Beide varianten krijgen de naam “parilla“, al slaat die naam ook nog op de derde variant waarbij het betekent dat je een soort tafelgrilletje krijgt dat volligt met een mix van allerlei stukken vlees (en ja, de darmen, hartjes, bloedworsten etc zijn hierbij ruim vertegenwoordigd...)
Vette randen worden hier gezien als “smaakmaker“, als teken van een topklasse stuk lomo. De gemiddelde menukaart bestaat uit een opsomming van stukken dan wel soorten vlees (waarbij orgaanvlees zeker niet in de verdomhoek zit), een stuk of 5 “garneringen“ (vette friet, vette aardappel, tortilla of iets dergelijks) en als je geluk hebt is er nog wel ergens een ensalada mixta te vinden... maar tomaat, ui en een slablaadje komen je op een gegeven moment wel de neus uit. 
In Buenos Aires hebben we ons ergens in een leuk klein restaurantje door de eigenaar laten overhalen zijn “bife de chorizo“ te proeven... het duurste vlees op de kaart, maar, verzekerde hij ons, écht de moeite waard. Inmiddels al zo wijs geworden dat we vroegen of dit voor 1 of 2 personen was, hebben we voor ons samen één portie hiervan besteld. Toen hij vervolgens met twee borden aankwam, waar op elk bord een soort “vlinder“ van 3 centimerdik vlees lag, die het hele bord besloeg (met toch zeker een diameter van 30 centimer), wisten we zeker dat hij ons alsnog twee porties had gegeven... Maar nee, lieve mensen, hoe kunnen jullie dat nou denken?? Dit is een één persoonsportie, en dat jullie er zelf nog die salade en die frieten bij gevraagd hebben, tsja, dįt is natuurlijk een beetje overdreven 

 Oh ja, hier kregen we ook voor het eerst de “typisch Argentijnse“ chimichurrytafelmarinade geserveerd... meneer Knorr, uw pakketje is heerlijk, maar in welk land heeft u de smaak hiervoor afgekeken?? (en oh ja, die Quicksoupvariėteiten die we hier zien, hoeven niet echt in Nederland geļntroduceerd te worden... tenzij nu iedereen gaat roepen dat calabassen-cup-a-soep precķes is wat er nog ontbreekt in de snackhoek!)
Of je nu in een duur 3 sterrenrestaurant neerstrijkt, of in een “tenedor libre“ die er in zeer uiteenlopende kwaliteiten te vinden zijn, vlees moet en zul je hier eten. Eerlijk is eerlijk, de kwaliteit is over het algemeen erg goed (al zal Werner nooit wennen aan dat vette randje...) alleen de smaak valt wat tegen omdat kruiden en marinades (de chimichurry uitgezonderd) hier nog niet doorgedrongen lijken te zijn. De genoemde tenedor libre, oftewel een all-you-can-eat-tent is vaak de beste optie omdat bij dit soort megabuffetten in de betere zaken ook de salade(ingrediėnten), pasta“s, vissen, en kleine lekkernijen vaak wat beter vertegenwoordigd zijn. 
 

Het ontbijt in Argentiniė kent een aantal variaties, die soms ook gecombineerd worden. Werden we in Mexico dik van de frijoles en gebakken eitjes, hier worden we dik van de onmundige hoeveelheid suiker in, op, door en bij de gebakjes, koekjes en getoaste stokbroodjes! Ze eten in, op, bij alles wat “droog brood“ moet lijken iets dat wij in Nederland niet kennen, en wat wij nķet gaan importeren: dulce de leche, letterlijk  "melkzoet"... maar waar die melk in terug te vinden zou moeten zijn is geheel onduidelijk. Het lijkt een soort caramelachtige substantie, bruinig, en varieert van zoet tot mierenmegazoet, is vulling of “smeerpasta“, en echt onmisbaar voor de Argentijn. Na een paar van dit soort ontbijtjes keken we blij verrast op toen we croissantjes op ons bord kregen! Maar helaas, ook deze medialunas ("halve maantjes") zwemmen in een suikerbad 

Nu we toch zo met de inwendige mens bezig zijn, effe een vraagje tussendoor: is in Nederland de Coca Cola Zero al doorgedrongen? Want hoewel het suikergehalte hier hoger is dan je je kunt voorstellen, er lijkt een markt te zijn voor een nóg suikervrijer glas cola dan de light variant! “t Smaakt ook beter kunnen we zeggen, want ook wij zoeken naar maneiren om ons in deze zoetebrij een beetje te beschermen en drinken dus daar waar het kan niet nóg meer sweeties.
Enne, frisdrankjes met pomelo, grapefruit,  zijn die al bij de Appie of de Aldi te vinden? Heerlijk fris, niet te zuur en zeker niet zoet! Hier bij de Anonima, een megasuper wiens logo een combinatie van deze twee Nederlandse grootgrutters lijkt (en de prijzen gelukkig meer op de laatste) hebben ze het in alle soorten en maten. Net als de meubels, pc“s, kleding, serviezen...

Diezelfde inwendige mens geniet hier trouwens ook heel erg van alle lekkere wijnen! Jammergenoeg is Werner nog niet om, en wil hij zijn biertje nog niet inruilen, want dan zouden we er nog veel meer kunnen proeven 

  Maar om nou iedere keer een grote fles in m“n eentje leeg te lurken, dįt gaat net wat te ver toch? Gelukkig hebben ze ook regelmatig kleine flesjes, zodat ik toch wel met wat meer smaakkennis volgend jaar boodschappen kan gaan doen! Ook hierbij is afwisseling en gedeelde smart is halve smart een belangrijk reismotto, dus sluit ik me af en toe aan bij Werner“s bierbehoefte, zodat hij niet altijd in zijn eentje de literflessen Quilmes leeg hoeft te maken hoor.

Wat een geneuzel over onbelangrijke dingen hč... Is er dan niks wat écht ontzettend positief-typisch in het Argentijnse oog springt? Ja natuurlijk wel. We zien geweldig mooie natuur, en de dieren die we hier hebben mogen zien in hun echte eigen omgeving zijn meer dan goud waard. En daar lees je verderop nog wel meer van. Maar het land, de cultuur, de mensen... zijn anders dan de landen die we tot nu toe hebben bezocht. 
Op de een of andere manier is Argentiniė erg “Europees“, zonder echt te vergelijken te zijn. Het lijkt vooral te zitten in hoe dingen in het dagelijkse leven op het eerste gezicht zoveel beter (of anders) georganiseerd en geregeld lijken dan de voorgaande landen. Een beter wegennet, veel meer “privé-auto“s“ dan taxis, bussen waar we in Europa jaloers op mogen zijn. Televisies waar je maar kijken kunt, reclames die zo vertaald kunnen worden naar Engeland, Italiė, Nederland. De gebouwen en huizen zijn goed onderhouden, armoede schreeuwt je niet om de paar meter tegemoet. 
Mensen staken, demonstreren, vragen op allerlei manieren aandacht, maar waar het daarbij vaak om lijkt te gaan is “meer meer meer“ willen (zoals in Europa...) in plaats van rechten en plichten, fundamentele zaken regelen of onderhouden...  En ondertussen zien we ook zeker wel hoe de verschillen in mogelijkheden, materiėle rijkdom, leefomstandigheden zeer zeker niet overal gewaarborgd zijn.
Een groot deel van de bevolking heeft op een of andere manier, via omwegen of directe verbanden, ook echt Europees bloed door d“aderen stromen. Italianen, Spanjaarden en Portugezen, Welshmen, Engelsen, Duitsers (nee, óók die niets met die oorlog te maken hadden!)... in grote getale zijn ze in verschillende “graden“ vertegenwoordigd in de huidige bevolking. En de “oorspronkelijke“ bevolking is aardig ondergesneeuwd geraakt, zowel persoon als in zichtbare en voelbare cultuur.
Mensen zijn vriendelijk, behulpzaam, maar naar ons idee veel afstandelijker dan we tot nu toe gewend zijn. En ook dįt doet ons toch wel een beetje aan ons eigen continent denken. En natuurlijk hebben we gelukkig ook de nodige uitzonderingen hierop ontmoet hoor!
Het voelt als een broos evenwicht tussen werkelijkheid en illusies, als een land wat in elk geval zelf ook wil geloven dat het goed gaat, vooruitgang in volle gang is, en dat ze anders zijn dan de andere landen. De politieke onrust en oneerlijkheid liggen zeker nog niet ver, en waarschijnlijk ook nog niet helemaal in het verleden. Maar ook daar lijkt de meerderheid vooral van te wķllen geloven dat het nu goed gaat, vandaar dat er massaal gekozen is voor “geen verandering, maar stabiliteit“, en zo komt de first lady in december als presidente aan het roer, en kan naar alle waarschijnlijkheid een paar jaar verder meneer weer sturen... 
 

Onze blik lijkt ons zelf niet helemaal helder. Het kįn niet kloppen dat dit alles is, we hebben zelf het gevoel dat we heel veel nķet zien in dit land. Achter de schermen, verder weggestopt dan in de rest van Latijns Amerika, is er waarschijnlijk nog veel meer te zien en te beleven, veel meer narigheid én pareltjes, en zijn er veel meer mensen die een eigenheid bij zich hebben die we nu een beetje missen hier. 
Argentiniė lijkt zo makkelijk Europees, is het dan niet dat wij door deze “verwachting“ alleen nog maar met Europese bril kijken? We weten het niet, hebben het ons wel een aantal keren afgevraagd. 
Wat we wel weten, is dat de immense afmetingen van dit land, met de ontzettend uiteenlopende sferen, omgevingen, natuur, klimaten vraagt om meer tijd en aandacht wil je ook echt meer contact krijgen met dit alles. En hoewel de twee maanden die we hier nu zijn misschien lang lijken, is het toch amper voldoende om van hoogtepunt naar volgend hoogtepunt te reizen. We hebben vastgehouden aan ons eigen tempo door niet “een dagje dit“ en “een dagje dat“ te doen, maar wil je hier de verschillen beleven, dan vraagt het meer dan we hebben kunnen doen. 
Daarbij komt dan ook nog eens dat we weer eens merken, dat niet élke omgeving, hoe mooi ook, echt geschikt of prettig toegankelijk voor ons voelt. Een Lake District is bijvoorbeeld ongelofelijk indrukwekkend, met de combinatie van bergen, meren, routes naar afgelegen miradores en bergtoppen... maar minder praktisch met onze “voordehelereis“-uitrusting ipv gebergtegeschikte kleren en aanverwanten, nog los van onze onervarenheid met wandelkaarten- en kompasleesvaardigheden 

En weet je, misschien is het belangrijkste nog wel, dat we zelf waarschijnlijk een beetje moe zijn van al het kijken, voelen en beleven... De onszelf beloofde vakantie in Braziliė hebben we écht gemist, en we zijn hier in Argentiniė geen plekje tegengekomen dat “goed“ was om dit alsnog in te lassen. Nu, hier in Ushuaia, hebben we tijd en ruimte om even een pas op de plaats te maken. Negen dagen hier, in een (veels te duur maar oh zo lekker) eigen appartementje, met een heuse keuken, twee verdiepinkjes, een overloop tussen slaapkamer en douche... een huisje, en dįt voelt wel even heel erg goed!
Jammer dat we nu waarschijnlijk weer heel veel prachtigs van de omgeving missen, maar als je niet meer open naar de omgeving kunt kijken doe je die ook geen recht toch?
 

Het plan is om van onze route “van top tot teen“ nog een paar korte verhalen te schrijven, waarin ongetwijfeld veel meer én veel beter de kern en de positiviteit van dit land en deze natuur naar voren komt. Maar eerlijk gezegd weet ik nog niet wanneer dat er van gaat komen... “t is nu even tijd om te luisteren naar de zin in relaxen, en de ervaring heeft tot nu toe geleerd dat de verhalen er alleen maar op vooruit gaan als ze in een relaxte bui geschreven worden 

Werner heeft de foto“s er op staan, geniet daar vast met volle teugen van!

Behaaglijke binnenkomer in de kop van Argentinië

Want zoals we al vaker hebben gemerkt tijdens onze reis, zeggen landsgrenzen echt zo weinig over "nieuw terrein" betreden... de natuur laat ook hier zien dat zíj bepaalt waar een (geografisch) afgebakende regio eindigt, níet die rare mensen die ergens ooit een lijn hebben getrokken na een hoop gepraat of geknok. Soms ook wel heel prettig als je voor lastige reiskeuzes staat, want hierdoor konden we het veel aangeprezen noorden waar Jujuy en Salta liggen voor nu overslaan. Hoe prachtig het ongetwijfeld ook zal zijn, en hoe nooit vervelend dit landschap ook is, we hebben er in het zuiden van Bolivia al heel erg van genoten (zoals de foto´s van Tupiza en delen van de Salar de Uyuni-tocht laten zien), en dáár is het dus als het ware een ´doorloper´ van. Dus zeker heengaan als je ooit in Argentinië neerstrijkt, alleen mochten wij er nu even omheen werken.
Het noordoosten van Argentinië voelt voor ons aardig vertrouwt omdat het erg doet denken aan het kleine stukje Brazilië waar we net uit afzakken. 

Puerto Iguazu als durp is lekker rustig, met brede straten, kleine gezellige huisjes en ruime tuinen met heus gras en bomen... dát hebben we al even niet meer gezien zeg! Het verlangen naar huis wordt onbewust zo toch wel af en toe getriggerd, maar ja, dáár is het weer dan weer niet zo relaxt, en die nabijgelegen watervallen... zou de Waal al ergens hard aan het werk zijn om de concurrentiestrijd aan te kunnen?

San Ignacio Miní ligt op ons pad omdat we toch ergens wel iets wilden zien van die alomaanwezig geweeste Jezuïten in dit deel van Zuid Amerika. In Bolivia lagen ze steeds nét effe te moeilijk bereikbaar, of zo ver weg dat tijd en kosten niet meer in verhouding stonden met de rest van de plannen. Paraguay heeft ook de nodige overblijfselen van deze aanwezigen in de aanbieding, maar ik mocht al niet eens even de grens over naar het shoppingparadijs, dus Paraguay blijft een land waar we nog niet geweest zijn. En dus, omdat het makkelijk in te passen is en omdat het wordt aangeprezen vanwege de hoge mate van intacte details, streken we voor één dag neer in dit letterlijke Miní-plaatsje.
Een enkele foto laat aardig zien hoe mooi sommige details van deze  barokachtige gebouwen nog bewaard gebleven zijn (wees moet bang, we hebben er natuurlijk echt nog wel meer hiervan hoor...) Een erg grote kerk (uit het hoofd: 70 meter lang) is het pronkstuk geweest in deze nederzetting, maar ook een heleboel huisjes, school, kerkhof en ´priesterverblijven´ zijn herkenbaar in de ruïnes. Wat verder heel indrukwekkend is, maar niet goed over te brengen met onze foto´s  helaas, is het prachtige contrast tussen het groen van de vele mooie bomen, het gras en het rood van sommige delen van de ruïnes.
Overigens zijn de jezuïten met name bekend en geliefd (gebleven) in Latijns Amerika vanwege hun verrassende manier van omgang met de ´inheemse´ bevolking. Zij voerden geen oorlog, namen niet over, moordden niet uit, maar probeerden aan te sluiten bij de eigenheid en alledaagsheid van de bestaande bevolking en pasten daar hun eigen doelen in, met behoud van veel elementen van de Guarani (zoals in dit geval de oorspronkelijke bewoners heetten) Voor de meelezende SPH-ers vast geen verrassing dat dit mij wel aansprak 

Het dorpje zelf heb ik de volgende ochtend in een lekkere frisse wandeling in een uurtje tijd helemaal verkend, dus zal het geen verrassing zijn dat dat niet zo héél groot is!

Posadas deden we slechts aan omdat we daar een overstap moesten maken om in een lange, directe, maar heerlijk luxe bus op weg te gaan naar Buenos Aires. Aangezien we daardoor toch bijna een hele dag rond hebben gewandeld daar, is er een foto tussengeslopen in het albump. Een leuke stad, met een goed gebruikte langgerekte boulevard aan het water, dat Argentinië en Paraguay scheidt en dus als grens dienst doet. Rond lunchttijd hobbelen in wisselende snelheden en bijpassende ´snelle´ outfits mensen van alle leeftijden over deze boulevard om hun gezondheid op peil te houden. Ondertussen wordt een oude brug gebruikt door de plaatselijke jeugd als duikplank in een baaitje van de rivier, en op de achtergrond razen auto´s over de moderne brug naar Paraguay om te handelen... en wij genoten zitten op een bankje van het warme zonnetje en al deze activiteit om ons heen 

Buenos Aires, het  kloppend hart

Want zo kun je in meerdere opzichten Buenos Aires absoluut wel noemen! Dit is dé stad in Argentinië, de grootste, indrukwekkendste, veelzijdigste, rijkste, meestbezochte... en nog veel meer superlatieven.
De Argentijnen die hier wonen vinden dan ook vaak dat dit het échte Argentinië is, en dat de rest van het land naar hen moet luisteren wanneer het gaat om belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld politieke keuzes en stemmingen... tsja, een beetje grootheidswaanzin kom je overal tegen tenslotte 

Tot nog toe zijn wij niet zo īvan de stedenī geweest op onze reis, en ook voor BA hadden we nog geen concrete tijdsplanning, alleen wel het voornemen om nu eens wat meer tijd te nemen en wat verder te kijken in deze stad. Want het was ons al wel duidelijk geworden dat dit misschien wat makkelijker toegankelijk zou zijn dan een Guatemala City of Rio de Janeiro om maar wat te noemen in het rijtje īmooimaarlinkī.
Opgetogen taxieden we naar het hostel dat we uit de Lonely hadden gepikt. Leuke buurt, een aantal dingen makkelijk te bereiken, kom maar op... Een vriendelijk dame wist ons te vertellen dat ze momenteel alleen bedden op een dorm (slaapzaal) vrij had, en daarvoor mochten we dan een slordige 25 euro per persoon betalen.... euh, dat zijn nou niet direct de tarieven die we gewend zijn 

  Zelfs voor een privékamer met tv en eigen badkamer hebben we nog niet zoveel betaald, en de aanwijzingen in de reisgidsen gaan ook in de verste verte niet in deze prijsrichting... hmm, nou ja, soms werkt het averechts als de reisbijbels je aanprijzen. Ze tipte ons wel voor een ander, kleiner hostel even verderop. Leuke kamer, lekkere kleurtjes beddegoed (kon zo van de Ikea vandaan komen), stijlvolle woonkamer, alleen.... nog steeds vinden we 35 euro zonder badkamer geen koopje! Zware rugzakken, pijnlijke tenen en geen zin om een wereldstad door te blijven racen met ons hele leven op de rug besloten we die ene nacht die ze in de aanbieding had te nemen.

San Telmo
Even later wandelden we een stuk relaxter, genietend van de zon, naar één van de aangeprezen wijken van BA, San Telmo. Deze wijk staat bekend om de geweldige zondagen die worden gevuld door antiek- en rommelmarkthandelaren in allerlei indoor en outdoorkraampjes, én door de tangodansenden en -musicerenden. Op zoek naar het hart van deze wijk kwamen we al verschillende mooie īverkoophalletjesī tegen waar ik mijn ogen uit heb gekeken naar al het prachtigs dat mensen hier verzameld hebben... de luciferdoosjes is maar een klein voorbeeldje... zelfs knopen kunnen prachtig worden als je ze van jaren en jaren lang prachtig tentoonspreidt, samen met diverse riemencollecties, tassen en tasjes... en nog véél meer, maar buiten scheen de zon, de tango riep en Werners cola was op (want dit is natuurlijk geen mannenactiviteit of -omgeving, dus had hij zichzelf getrakteerd op een rustig uitkijkpunt met een lekker frisje)
De straten gevuld met mensen die nieuwerwetsigheidjes en oude kleinigheden aanprijzen, straatkunstenaars die tekenend, schilderend, jonglerend of stilstaand de aandacht trekken... heerlijk hier rond te lopen! Uiteindelijk kwamen we bij een plein waar het antieke rommelmarktgevoel nog groter werd en helemaal in een hoekje zagen we onze eerste tango gedanst worden... wat is dát prachtig om te zien! Dit heeft echt niks maar dan ook helemaal niks te maken met wat wij bij de verschillende hollandse dansscholen krijgen ingedreund en gedrild hoor! Heel af en toe dacht ik ergens een klein pasje in te herkennen, maar dat zal wel zijn omdat je nou eenmaal je voeten moet verzetten als je een dansje doet 

Dit danspaar voerde vrijwillig een aantal tangoīs uit, waarbij vooral de uitleg van de verschillende ontwikkelingen hierin heel leuk is om als achtergrond mee te krijgen. īt Is echt cultuurgeschiedenis vanaf de immigranten uit Europa tot de hedendaagse wijkbewoners toe, op een hele levendige manier in woord en beeld overgebracht. En de passie, het temperament dat er in deze dansen zit... echt geweldig om te zien! Een paar dagen later ben ik (helaas alleen vanwege de jichtteen die maar roet in het eten bleef gooien) nog naar een īofficiële tangoshow geweest, goed georganiseerd, als een toneelstuk opgevoerd, prachtige kostuums, goed decor, vaardig muzikantentrio... ook mooi, maar eerlijk gezegd kon dat niet tippen aan dit īruwe, echteī werk... Meer muzikanten, meer kunstenaars, meer sfeer en energie lagen om het pleintje voor het oprapen, en we hebben ons hier dan ook helemaal vermaakt.

Maar goed, de inwendige mens riep ook om aandacht, en het kon ook geen kwaad als we ondertussen ook eens een oog open hielden voor een volgend bed. Langzaamaan terugwandelend naar ons stekkie hebben we zo her en der eens geïnformeerd en zo kwamen we er achter dat er sinds de uitgave van de reisboeken toch wel een en ander veranderd was in dit land... inflatie heet dat geloof ik, al was ik nooit zoīn ster in economie, maar het betekent in elk geval dat we alle richtprijzen met minstens 1,5 kunnen vermenigvuldigen... een aardige stijging in zoīn anderhalf jaar 

Verrassend genoeg bleek een hotel in een prachtig pand aan één van de grotere aders van BA aardig qua prijs te zijn, en hoewel ontzettend gedateerd in bloemetjesbehang en beddespreien, waren we er meteen weg van. Mooi oud pand, heerlijk krakkemikkige dingetjes (douchen in het toilet heeft echt wel zijn charmes, zeker als er een goede trekker bij staat die de ergste schade weer ongedaan maakt), genoeg oud houtwerk om me te herinneren aan menig herenhuis in Nijmegen waar een lik verf op moest, een geweldig balkonnetje en een prachtig groene boom voor onze neus die de uitlaatgassen tegenhoudt ... kortom, we verhuizen met veel plezier en betalen een schappelijke prijs (20 euro voor 3 slaapplaatsen, zodat we ook nog eens ruzie mogen maken 

)

Stadsdingetjes...
Buenos Aires wordt door veel mensen vergeleken met īEuropese wereldstedenī als Parijs, Londen en Rome. Nou ben ik daar nog nooit geweest, dus kan ik daar niet over meepraten, maar het voelt in elk geval zeker als een vertrouwde stad, een erg uit de kluiten gewassen Nijmegen als je naar de winkelstraten kijkt. Alleen hebben deze straten veel, heel veel mooiere en betere winkels en malls dan we in Nederland kennen (en daarnaast ook nog een C & A...) dus daar moet uiteraard ook een goede rondtocht door gemaakt worden! Jullie snappen dat we onze tijd hier niet helemaal 24/7 samen hebben doorgebracht. Deels dus door mijn andere smaak in het verkennen van de mogelijheden hier, deels doordat de tenen het echt niet leuk vonden om zoveel gebruikt te worden en Werner dus optimaal gebruikt heeft gemaakt van ons hotel (waar we gelukkig ook een tvtje hadden) 
Ik geloof dat als we terug zijn, ik het winkelen in de diverse Europese steden ook maar eens op het todolijstje moet gaan zetten, want dat is toch stiekem bést een aardig tijdverdrijf. Al zal mijn beleving wel gekleurd zijn door het heel lang níet gezien hebben van zoveel leuke, normale en ook nog eens betaalbare kleding. Het jammere is natuurlijk dat die rugzak niet meegroeit met het enthousiasme, en het enige wat écht gekocht moest worden praktische broeken waren aangezien die nu echt niet meer fatsoenlijk om mijn lijf pasten... gelukkig daar snel in geslaagd, en met het wegdoen van de (toentertijd uit nood gekochte) Ecuadoriaanse spijkerbroek was er toch nog wel wat ruimte te maken voor een shirtje en een rokje (tjsa, als de zon schijnt moet je wat tenslotte...) 

 Trouwens, voor de echte shopaholics, er schijnen in de wijk Palermo nog véél betere boetiekjes en galerieachtige kledingzaken te zitten, hipper dan hip, en duurder dan duur, maar daar heb ik me maar niet aan gewaagd!
Nog héél even door over het winkelen, al snap ik dat ik het mannelijke lezerspubliek aardig op de proef stel... uit nieuwsgierigheid wat het was en om te schuilen tegen de helse regen- en onweersbuien die het zonnige weer afwisselden, liep ik op een gegeven moment een Falabella binnen. Wat mij betreft een winkel die acuut naar Nederland mag worden uitgebreid! Een soort van combinatie tussen de Ikea, Trendhopper en wat Xenoskoopjes, een Hema-oog voor winkelinrichting en vrolijke textiel- en īnuttigeī huishouddingen, waar ze dan ook nog duizend andere dingen verkochten (van witgoed tot laptops), maar vooral niet over het hoofd te zien: een smaakvolle ībroodjeshoekī met échte broodjes, luxe kazen en vleeswaren, gerookte zalm, pesto, noem maar op, heerlijke dingen die ik al maanden niet meer gezien heb... en dat was dan ook nog eens netjes te koop voor thuis, al heb je daar zonder koelkast op je kamer echt niks aan helaas. Waar je wél wat aan hebt is chocola en drank 

 Chocola als troostvoer voor meneer, en drank... had ik al eens verteld dat meneer Bols hier heel veel drankjes verkoopt? De likeurtjes van Bols komen we al in heel Zuid Amerika ruimschoots tegen in de grotere supermarkten, van Blue Curacao tot Pina Colada, perziksmaakjes en butterscotch, de een nog zoeter dan de andere. En elke keer trap ik er weer in en zoek ik hoopvol naar mijn drankje, mijn appeltjessmaak... zonder succes dus, tot nu toe! Want hier hadden ze maar liefst TWEE appeltjessmaken, een mooie rooie en een frisse groene granny.... overmoedig had ik van allebei al een fles in mijn mandje liggen, tot ik even nadacht en besloot dat dat misschien íets te veel van het goede was, en na lang nadenken een ienemieniemutte-keuze forceerde voor de mooie rooie. Voor de vorm heb ik nog wat andere winkels bezocht, om daarna op een schandalig vroeg tijdstip mijn eerste nipje te nemen uit het borrelglaasje (wat ze bij Falabella gelukkig ook voor ongeveer niks verkochten) Manzanadrank, en zowaar, het had écht iets weg van een Apfelkorntje 

Mannenpraat
Dat was het meisjesdeel van deze stad, dus laten we nu een jongensdeel doen dan. Want inmiddels hadden we natuurlijk ook al wel samen rondgekeken en een beetje een wensenlijstje gemaakt van dingen die we graag wilden doen of zien. Aangezien Argentinië wereldwijd als passievol voetballand bekend staat, wilden we kijken of het mogelijk was hier ergens een voetbalwedstrijd live te gaan bekijken. En natuurlijk kan dat, sterker nog, er is gewoon een bureautje dat voor toeristen dit soort dingen regelt, zodat je niet in de louche hoeken op zoek hoeft naar kaartjes op de zwarte markt. Een extra fijn gevoel voor de dames is dan, dat je ook ín het stadion niet tussen de hardcore hooligans komt te zitten maar in de wat rustigere vakken zeg maar. Bij het informeren kregen we een aantal wedstrijden te horen die binnen een redelijk tijdsbestek te bezoeken waren, maar eerlijk gezegd was de keus vrij rap gemaakt... want één van die partijtjes was de wedstrijd River Plate tegen Boca Juniors 

 En of het nou door mijn īopvoeding onderwegī komt weet ik niet, maar zelfs ík herkende dat als een klassieker als geen ander, een Ajax-Feijenoord in een nog veel gepassioneerdere setting met nog veel grotere belangen en beleving... oftewel, in een fractie van een seconde waren we een aardig bedrag armer en zaten we voor ruim een week in Buenos Aires want zolang zou het duren voor die wedstrijd gespeeld werd. (Voor alle duidelijkheid, dit was dus vóór mijn geshop, wat duidelijk alleen maar veroorzaakt werd ter compensatie van de mannentractatie van deze wedstrijd, en doordat we nu voldoende tijd hadden, maar dat snapt natuurlijk iedereen wel he...)  
Werner heeft er het nodige voor over moeten hebben, want de tenen leken zo dwars te willen liggen dat het niet door kon gaan, dus bier, lekker vlees, de sjieke tangoshow waarvoor we al kaartjes hadden, het gezamenlijke winkelen, de wijk Boca (yep, daar komt één van die clubs vandaan, maar daarnaast is het een erg mooie kleurrijke, typische īvolksbuurtī), dat mocht allemaal wijken en hij is keurig op bed blijven liggen om met een doekje om de teen gewikkeld te koelen, te rusten en te bidden dat hij zondags kon staan en lopen... en dat is natuurlijk gelukt! Zelfs de omweg van minstens een uur die we moesten lopen bij het stadion, omdat er een aantal ingangen uit veiligheidsoverwegingen als verrassingstactiek waren afgesloten heeft hij zonder morren doorstaan (en toch vraag ik me nog steeds af waarom dat nou in winkels zoveel moeilijker gaat...)
We zijn netjes door een gids (hoe zwaar kan je werk zijn, betaald en wel naar dit soort wedstrijden gaan...) opgehaald, naar de goede ingang geloodst, op een prima plek neergestreken en zo her en der kregen we nog wat achtergrondinformatie. 
Hooligans worden hier bijvoorbeeld netjes vlak voor de wedstrijd begint, begeleid door de politie, toegelaten tot hun vak... zonder kaartjes, gratis en voor niks! Hoe zo dubbele moraal, hoe zo zorg je er zo voor dat geweld en een grote bek wél werken in de beleving van heel veel mensen?!? īt Is een stuk rustiger en veiliger sinds ze dit zijn gaan doen, zeggen ze... Ach, de verhalen over de īvoetbalmafiaī die verkopen in en buiten het stadion in hun greep hebben zijn ook erg levendig aanwezig en zullen vast hun kern van waarheid hebben. En de stoeltjes die op een gegeven moment uit het bezoekersfanvak naar beneden vlogen, ach, dat was maar een kleinigheidje, en de vechtpartij die ze daar onderling hadden mochten ze helemaal zelf uitknokken, daar ging de politie in het vak keurig voor aan de kant... 
Aangezien het mijn allereerste īliveīwedstrijd was, vond ik het allemaal erg indrukwekkend, de grootte van het stadion, de supportersgroepen, het idee niet weg te kunnen zonder heel ver naar beneden te donderen bij een misstap die ik vast zou maken dan, de bewegingen die het stadion maakte bij het betere spring- en schreeuwwerk om het thuisteam River aan te moedigen, en natuurlijk het totaal andere zicht op de wedstrijdmat... maar als ik zo eens opzij keek, dan zagen de heren uit ons gezelschap die toch allemaal wel wat voetbalspanning gewend waren, er ook wel opgewonden en onder de indruk uit hoor 

Oh ja, geschiedenislessen blijf je hier overal tegenkomen, dus ook deze spelen we weer even door aan jullie: we mochten dit alles beleven in het stadion van River Plate, bekend als "El Monumental"... ja, roept u maar, wie kent die naam en waarvan?
Juist, hét stadion waar het Nederlands Elftal in juni 1978 īmoestī verliezen van het Argentijnse team en zo de wereldbeker in Argentinië achter mocht laten!
Anderhalf uur, twee doelpunten (waarvan 1 strafschop), 1 Boca rode kaart en in totaal 8 gele kaarten verder zat het er op en mochten we genieten van het intense gejuich, gezang en geschreeuw van de winnende supporters van River. Op zich vond ik het persoonlijk niet helemaal vervelend dat de thuisclub, waarvan de supporters echt heel veruit in de meerderheid waren, de overwinning mocht vieren 

 Op weg naar buiten en op zoek naar ons busje waren de taferelen op straat prachtig om te zien, je zou er bijna van denken dat er een landstitel of toch minstens een kampioenschap was binnengehaald, maar nee, het was echt alleen een īsimpeleī pot met een winnaar en een verliezer!

Van hot naar...
Natuurlijk heeft Werner niet alle portense uurtjes starend naar het bloemetjesbehang in hotel Tandil doorgebracht. We hebben de nodige stukjes stad verkend door rustig rond te wandelen, en daar zaten prachtige parken en pleinen tussen.
īOnzeī straat, de 25e Mayo  (25e mei) verbond bijvoorbeeld de 9e Julio (raadt maar) met het Plaza de Mayo. Klinkt het nog bekend in de oren? Dat is het plein waar tot voor kort de zogeheten Dwaze Moeders met hun protesten aandacht en antwoorden bleven vragen over de vele, vele verdwenen kinderen in de Vieze Oorlog... De hoofddoekjes die hun symbool werden zijn in het plaveisel terug te vinden, de piramide waaromheen ze zich verzamelden staat midden in deze kring van witte doekjes. (Overigens is de beweging niet opgeheven, en komen ze nog steeds 1 keer per maand én bij speciale gelegenheden die aandacht vragen samen) Om het plein heen zijn allerlei grote en grootse regeringsgebouwen en commerciële panden, het plein zelf wordt ībewoondī door menig duivenfamilie en mensen die ronddwalen, toeristen, pauzehouders, straatventers en -vegers. Maar het geheel krijgt toch écht een ander gevoel als je je realiseert hoeveel pijn, doorzettingsvermogen en lef hier al die jaren vertegenwoordigt is....
Zo kom je in het centrum vaker hele kleine ītekensī van stil en wat luider protest tegen, ook gelinkt aan recentere gebeurtenissen. Op onze straathoek lag een betonnen plaat met mooigekleurde stenen, een gedicht, en de naam van een jongen die op deze plek gestorven is... 21 december 2001, neergeschoten in volksprotesten tegen de regering en de economische hel die gecreëerd werd voor het overgrote deel van de bevolking. Zo recent... heel raar om je daar bewust van te worden terwijl je loopt te genieten in een stad, in een land, waar iedereen druk doende lijkt met de aankomende verkiezingen, met drukzijn voor de baas, met allerlei heel vertrouwde, Westerse dingen...

De 9e Julio is een megagrote weg die dus echt recht door het centrum loopt. Op het breedste punt telt dit straatje maar liefst 18 banen!!! Dat is echt goed doorstappen als je die (in veel trajecten verdeeld door stoplichten) wilt oversteken.
Eén van de parken aan het eind van de winkelstraten, San Martin als ik het me goed herinner, wordt omgeven door schitterende, grote, rijk gedecoreerde gebouwen, gemixt met statige, moderne hoge torens die er vreemd genoeg prima tussen passen. Dat is overigens sowieso iets wat ons in BA opviel, dat modern en oud, hoge hoogbouw en middelhoge koloniale panden, alles wat door mekaar staat, op de een of andere manier heel erg goed mengt. En met de brede straten en vele bomen die er in het centrum te vinden zijn, krijg je nergens een heel benauwd gevoel, zeker ook omdat de uitlaatgassen īvrijī de hoge lucht in kunnen en niet op neushoogte blijven hangen gelukkig.
Het San Martinpark-plein wordt opgeluisterd door hele mooie grote bomen, waarvan er één is die echt ontzettend indrukwekkend wijduit staat te pronken. De zijarmen worden door palen ondersteund, en zijn op veel plaatsen wel zoīn 20 meter lang.... prachtig om te zien en om daar onderdoor te struinen.
Dit park loopt door in een heuvelafgaand ander groen park, waar o.a. de lunchpauzes veel mensen op de been (of juist op de billen) brengen, en waar de maté rijkelijk vloeit. Maté, ook zo iets, ontzettend Argentijns, al wordt het in Uruguay en Paraguay, en sommige stukjes van Chili, ook gedronken, nergens lijkt het zó populair als in Argentinië. Het is een soort thee, maar dan wel één met een heel eigen manier en ritueel, waarbij het sociale aspect voorop staat. Bijna elke Argentijn loopt standaard rond met een thermosfles warm water, een kilo-of-2-verpakking īyerba matéī(het kruidenmengsel dat gebruikt wordt) en een kom/kop met een vochtig groen prutje. Daar gaat regelmatig nieuwe prut bij, nieuw water, en wordt uit een (zilveren) rietje gedronken, waarbij iedereen die wil een slurpje krijgt... Om eerlijk te zijn hebben we pas in Ushuaia zelf de smaak uitgeprobeerd, en ondanks dat we al gewaarschuwd waren dat de meeste Europeanen de smaak niet zo denderend vonden, viel het nog heel hard tegen... bitter, en het smaakt zelfs een beetje naar tabak! Niet echt iets om mee naar huis te nemen dus.
Een stuk verderop ligt het water dat van Buenos Aires zoīn grote, belangrijke plaats gemaakt heeft, doordat er veel scheepvaart en dus handel deze kant op kon komen. Hier bij het centrum liggen met name de nieuwe havengebieden, de wijk Boca is het originele, oude begin van de stad, waar de vele immigranten dan ook aankwamen en neerstreken. 
Bij het centrum hebben ze de oude docks opgeknapt, de oude loodsen mooi gerenoveerd en bouwen ze nog steeds aan nieuwe kantoorpanden in sjieke moderne stijl... op de kades bij de loodsen kun je vanaf de terrassen en van achter de restaurantramen heerlijk genieten van dit geheel.
Overigens kwamen we hier in dit gedeelte ergens een klein, oranje muurtje tegen wat een monument leek te zijn voor hollandse samenwerking met Argentinië. īk Geloof niet dat het echt iets koninklijks was, al lag dat best voor de hand, maar het lag meer in de sfeer van de grotere Nederlandse ketens als ING en de Makro 

Hmm, ik geloof dat onze tijd in Buenos Aires nogal wat leesvoer oplevert zo... oké, eentje hieruit nog dan, en dan door naar de rest van het land!

La Boca
De wijk Boca mag namelijk niet ongenoemd blijven. Zoals tussen de rest door al gezegd is het van origine een volksbuurt, en ook nu nog is het een wijk waarin de noeste arbeiders en vrienden in bepaalde stukken de boventoon voeren. Geen sjiek opgeknapt gedoe dus, maar het echte leven. De oude haven ligt hier, met nog wat oude loodsen en een prachtige oude brug die niet meer in gebruik is. Je wordt gewaarschuwd dat je beter maar niet van de toeristische paden af kunt dwalen, want echt te springen om contact met rijke toeristen zitten de meeste bewoners niet.
Hierheen mocht ik weer alleen, omdat dat de dag voor onze grote wedstrijd was en Werner geen enkel risico wilde nemen, raar hč?! 
Gelukkig voelt BA echt als een veilige en prettige stad, dus stapte ik de straten in op zoek naar de bushalte om Boca te bezoeken. Daar stonden nog wat mensen te wachten, en net als ik waren die erg verbaasd dat de bus met het juiste nummer, het juiste naamplaatje de juiste bushalte voorbijreed en ons dus niet meenam naar Boca... Navraag bij het winkeltje waar we īgeparkeerdī stonden leverde een heel duidelijk antwoord op... īdat hoort ie niet te doen, maar ja, soms dan doen ze raar!ī Wel begonnen ze actief mee te denken en in rap Argentijns kregen we verschillende adviezen. Gelukkig was één van ons een Argentijnse toerist die beter uit de voeten kon met alle klanken en zo liepen we gevieren even later naar een paar straten verder, waar dezelfde bus dan vast wél ging stoppen. Not, ook hier geen succes. Het toeristentweetal had inmiddels afgehaakt en zich in een taxi neergevlijd, maar het was lekker weer dus mijn Cordobese vriend en ik hebben ons in het īvangdebusīavontuur gestort. Een kleine drie kwartier, een flinke omweg en veel tegenstrijdige adviezen van o.a. buschauffeurs zelf verder, stonden we gewoon weer bij de allereerste halte... Waar we vervolgens te horen kregen dat we anders maar deze straat moesten uitlopen, want daar op de hoek kwamen ook nog veel andere buslijnen die naar Boca gingen 

Vlak voor de hoek troffen we nog een andere halte, maar de oudere man die daar stond te wachten zei dat hij net op weg ging naar de īom de hoekī-haltes, want ook hij had hier nog geen geluk gehad. Hij bleek toch echt wel te weten welke bus hoe naar Boca ging, want dat was zijn īwijkī waar hij al jaren woonde. Al bussend (jawel, hij had gelijk gehad) kregen we zo een gratis sightseeingpraatje over de route naar Boca toe. De Cordobees wilde naar het stadion van Boca, en daar woonde de goede man vlakbij, dus als we nou mee uitstapten dan loodste hij ons er heen... Euh, daīs wel oké, maar ik wil naar de toeristische trekpleister van de gekleurde huizen, hoe doen we dat dan? Natuurlijk had ik mijn eigen plattegrond ook in de aanslag en kon ik daar uit op maken dat van het stadion naar dit deel van de wijk niet ver was en geen īrisicogebiedī, dus heb ik me laten tracteren op een wandeling door wat straten waar je in je eentje inderdaad niet zou gaan lopen. Het deed wel een beetje denken aan de īernstigereī straten van wijken als Willemskwartier, Waterkwartier, Wolfskuul... maar als je dan de taal niet spreekt en er wel héél makkelijk als hoe-dan-ook-rijkere toerist er uit springt is het toch anders dan thuis om daar doorheen te banjeren.
Na van de buitenkant het blauwgele betonnen kolos mee bewonderd te hebben, heb ik afscheid genomen van mijn gidsen zodat zij de binnenkant voor hun rekening konden nemen en ik de kleurrijke kant van Boca kon gaan bewonderen.
En dat is dus écht kleurrijk! Grotere en kleinere huisjes, de een iets kolonialer en met meer steenwerk dan de ander, veel huizen zijn ook alleen gebouwd van ijzeren golfplaten, maar wat ze gemeen hebben is de immens vrolijke, felgekleurde buitenkant. Knallende kleuren, geel, groen, blauw, rood, het echte werk zeg maar! Tussen deze panden waren binnen en buiten allerlei (souvenir)winkeltjes te vinden met originele dingetjes maar ook met meer toeristische massaproductie. Heerlijk hier rond te wandelen, te genieten van het zonnetje, de kunstwerken die mensen maken... écht een aanrader! Maar misschien was het al opgevallen... eigenlijk vinden we Buenos Aires in zijn geheel wel een echte aanrader, en dan hebben we nog niet eens alles gezien of beschreven 

Rap door de romp heen

Want dat voelt wel als een passende benaming voor dit Argentijnse deel van onze trip, de romp. Mocht je een gedetailleerdere oriëntatie willen, dan moet ik je helaas naar de kaarten en atlassen verwijzen, want dit land is te groot en te moeilijk in windrichtingen te vangen voor een alfaatje zoals ik. Aan plaatsnamen kan ik jullie natuurlijk wél helpen.

Rosario
Rosario, een stad aan een rivier... waarvan de Lonely Planet suggereert dat het wellicht de mooiste stad van Argentinië is, maar dat dat de reiziger vooral zelf mag gaan bekijken. Nou, als het dan niet al te ver van onze route afligt, en de bustijden ons eigenlijk nog wel wat beter uitkomen ook, dan zijn wij natuurlijk de beroerdsten niet en nemen we dat taakje er wel effe bij.
De taxirit van het busstation naar het centrum viel ons wat tegen, we hadden zeg maar niet helemaal door dat we de buitenwijken al achter ons hadden gelaten toen de taxichauffeur ons meldde dat we bij het gevraagde hotel waren. 
Dit hotel bleek vervolgens ook nog eens niet meer in werkende staat te verkeren (wat het pand al deed vermoeden, maar ja, zo zagen wel meer panden er hier uit...) dus wandelden we een paar blokken verder tot we een aardig ogend alternatief tegenkwamen. Leuk ouderwets, lekker rose verfje op de gevel, prachtige oude neon met de hotelnaam, Luxor... ja, dat wordt wel wat. 
De kamer die meneer ons aanbood was erg donker, maar geen nood, de houten rolluiken konden nog omhoog dus we gooien ons hebben en houden op bed en zeggen dat we ons zo komen registreren. Helaas, de houten rolluiken waren met geen mogelijkheid in beweging te krijgen, wat niet te zeggen was van de vloerplanken vóór de balkondeuren... In de vloerbedekking tekende zich langzaam wat doordrukplekken af die overeenkwamen met het gevoel door de vloer te zakken. Hmm, doe ons maar een ander optrekje alstublieft! 
De volgende kamer was een stuk lichter, al gingen de rolluiken ook niet helemaal de hoogte in, en de gaten in de vloer waren minder omvangrijk dus besloten we hier maar ja tegen te zeggen, aangezien het inmiddels pijpestelen regende en de kamers in de ībinnentuinī er veel vervelender uitzagen.
Tijdens een eerste verkenningsronde van de stad op zoek naar onze lunch raakten we nog niet echt in bekoring. Grauwe gebouwen, lelijke flatblokken, schreeuwerige reclames op de paar mooie panden, neuh... Na de lunch en de volgende 2 dagen heb ik weer een solotochtje gedaan om de tenen de kans te geven zich nu toch eens te gaan gedragen. Hierbij kwam ik weliswaar een paar leuke panden en een groots vlaggenmonument tegen, maar om nou te zeggen dat dit in de buurt komt van de titel īmooiste stad van Argentiniëī?!? De waterkant werd erg geprezen, en wellicht ben ik in de regen niet vergenoeg de kilometers kade afgelopen, maar ook hier raakte ik niet echt in bekoring. Ach, gelukkig bleek later ons bange vermoeden dat het na Buenos Aires blijkbaar gedaan was met mooie steden niet te kloppen, dat was wel een opluchting in de rest van onze trip. Nee, dit was duidelijk een gevalletje īsmaken verschillenī, ongelofelijk  rap verval van een prachtplek tot 15 in een lelijk dozijn óf een misschien al heel lang niet geupdate stukje reisgids...

Cordoba
Door dus maar gewoon, naar deze stad waar met name in de omgeving van alles te doen moet zijn. Deze keer niet alleen op de papieren gidsen vertrouwend, maar ook mijn Cordobese vriend uit Buenos Aires was trots en blij met de omgeving van īzijnī stad, dus dat beloofde meer goeds.
Eén van de dingen die we hier wilden gaan doen was paragliden, vanaf een bergje waar de wereldkampioenschappen gliden ook gehouden zijn en de wereldkampioen himself ook voor glidegids speelt. Klinkt wel als een aardige plek om zoiets uit te proberen toch? Yep, en dat zou het ook vast geweest zijn, als dat niet op zondag onmogelijk was, en de andere dagen dat wij er klaar voor waren, de regen en dikke bewolking ons de zin en het zicht ontnamen... helaas, geen spannende glideverhalen dus, dat blijft gewoon op het verlanglijstje staan!
Cordoba was gelukkig overigens wel een stad waar de sfeer en fraaie gebouwen beduidend beter bij onze smaak aansloten dan de voorganger, en daar hebben we in een heuse oude, opendak-Engelse-dubbeldekkerbus dan ook lekker van genoten. De grote gele Mmmm op de zijkant van de bus gaf het geheel een wat īmodernerī tintje... we hebben de fastfoodketen overigens netjes níet bezocht hoor!
Toen de tenen weer wat meer beweging wilden zijn we bussend en wandelend naar sommige stukjes van de citytour teruggegaan om die eens wat beter te bekijken. Een prachtige kathedraal met ongekend veel gedetailleerde beeld(houw)werken was er daar één van, hoewel we jammer genoeg niet naar binnen konden. De buitenkant was al indrukwekkend genoeg, met name de kleuren die gebruikt waren in de verschillende bogen en pilaren en pilaartjes... erg mooi hoor!
Daartegenover lag een museum annex multifunctioneelcentrum, Buen Pastor,  wat er erg modern maar zeer smaakvol uitzag. Buiten werden we getrakteerd op een fonteinendans op mooie nummers, echt leuk om te zien, niet het flauwe Eftelingwerk maar hip, snel en knap gedaan. Binnen bleken diverse dingen in elkaar over te lopen en kwamen we vanuit een oude gerestaureerde kapel uit in een soort winkelgalerij voor de beter bedeelden  die overliep in een lichte en ruime expositieruimte. Deze was geheel gewijd aan het oorspronkelijke gebruik van het gebouw wat hier stond... een vrouwengevangenis waarin ontzettend veel vrouwen tijdens de Vuile Oorlog de meest gruwelijke martelingen ondergaan hebben, vaak zonder enige vorm van rechtspraak... de fotoīs van vlak na de sluiting, de teksten op muren en deuren, stille getuigen als her en der een schoen, prachtig in beeld gebrachte kilheid en ruwheid van het pand maakten heel duidelijk dat dit echt een intens verschrikkelijke plaats geweest moet zijn... Raar hoe het dan nu zo mooi kan zijn en knap hoe ze de gruwelijke geschiedenis er bij betrokken hebben zonder dingen onder de mat te vegen!
Verder hadden we op ons verlanglijstje een typisch feestje staan... want vlakbij Cordoba ligt het plaatsje Belgrano, en laten hier nu de grootste Oktoberfesten ter wereld (oké, buiten Duitsland zelf dan uiteraard hč) gehouden worden 

 Dat we daar vanuit Nijmegen, op een steenworp afstand van Duitsland, nog nooit de neiging toe hebben gevoeld om het mee te gaan vieren mag de pret niet drukken, dus togen we vol frisse moed en met een goede bodem naar het busstation. Daar vonden we de maatschappij die met bussen naar de feesten ging, ieder half uur, dus ergens zou er toch wel een plekje zijn voor ons. Nou, dat konden we dus vergeten! We waren daar in de late ochtend, en de eerste bus die plek had was om acht uur īs avonds!!! Aangezien het nog minstens een uur rijden was, en de laatste bus rond 23.00u terug zou gaan, en gezien de populariteit van die potjes bier daar, hebben we het risico om daar te stranden maar niet genomen. Kan iemand vast voor ons uitzoeken hoe het vervoer vanuit Nijmegen naar ergens in de Duitse Oktoberfestensferen werkt voor volgend jaar 

Onze laatste dag zouden we besteden aan een bezoek aan mooie ruïnes niet ver van Cordoba, maar daarbij bleek ik nogal wat roet in ons eten gegooid te hebben.... Al voorbereidend op het verder reizen kwam ik er namelijk īs ochtends achter dat ik bij het aankomen in Cordoba zo ontzettend dom was geweest om mijn mp3speler in de bus te hebben laten liggen 

Na uiteraard eerst alles tig keer overhoop gehaald te hebben zonder de hoop het kleinood terug te vinden (raar hč, hoe je ineens heel duidelijk op je netvlies kunt hebben hoe je iets gedaan hebt, en dat je zeker weet dat je eigenlijk niet hoeft te zoeken, want daar, daar in die busstoel, dáár ligt ie...), de busmaatschappij tevergeefs gevraagd te hebben iets bij gevonden voorwerpen tegengekomen te zijn, en wat bakkies troost verder, was het te laat om nog echt op pad te gaan en mocht ik op zoek naar een goedkope vervanger, zodat ik in elk geval íets van muziek in mijn oren kon stoppen in het busland bij uitstek. (en ja, we hebben wat gevonden, een welbekende Voxson, weet je wel?!? Een volslagen onbekend merk, wat moet lijken op een iPodNano maar het echt zo ontzettend níet is, met een onlogische bediening, veel te weinig muziekruimte en een eigen willetje... maar, die met hulp van Rob en Elsbeth inmiddels wel regelmatig opnieuw gevuld kan worden met mooie muziekjes en me zo echt veel vrolijk laat rondreizen!)

Mendoza
Dé wijnstreek van Argentinië, en dus was dat ook dé reden om hier neer te strijken! Oké, er waren meer trekpleisters, anders had ik Werner vast niet zover gekregen, maar een wijntour stond toch echt boven aan de mustdoīs hier.
Die kun je op allerlei manieren doen, en wij kozen voor de meest īHollandseī, oftewel: gewapend met een plattegrondje, kruisjes en namen, stapten we stoer op de gele fietsen 

 Ook wel zo veilig voor de terugweg toch...
Ik zag bij de fotoīs die jullie al hebben kunnen bewonderen dat er vraagtekens gezet worden bij mijn wijnconsumptie, maar dat hoort dus echt gewoon hier hoor... nee écht, iedereen deed het... Bij de verschillende bodegaīs kun je namelijk kiezen voor een wijnproeverij(tje), en dan krijg je dus een aantal druifsoortjes en mixen daarvan voor je fijnproeversneus. En zoals het ons in rap Spaans werd uitgelegd, had ik in elk geval begrepen dat je die netjes door mekaar moet proeven... 
Het is wel heel leuk om te zien hoeveel verschillende soorten bodegaīs er zijn. Op de route die wij hebben gefietst, in totaal zoīn 15 kilometer (ja hoor, zadelpijn!) was het een mix van moderne bodegaīs en kleine, ambachtelijke bodegaīs , maar onderweg kom je ook wijnvelden tegen van immense afmetingen, en zie je in de verte gebouwen staan die meer weg hebben van een fabriek dan een rustiek wijnboerderijtje. 
Helaas heeft deze tour niet het gewenste bij-effect gehad dat Werner wijnliefhebber geworden is... hij heeft bij de laatste bodega nog net niet gevraagd of ze ook bier hadden 

Mendoza zelf is gezegend met de nodige mooie pleinen, waarvan de vijf hoofdpleinen in een soort īdobbelstenen-vijfī-kruis verdeeld liggen. Dát en de gelijksoortige benamingen (Plaza Italia, Espaņa, Chili, en nog zo een) maakte het voor deze muts nou niet echt gemakkelijker qua oriëntatie kan ik je vertellen. 
We hebben ons nog in een lekker busje naar de Chileense grens laten rijden, waarbij je onderweg weer de meest geweldige landschappen, bergen, waterwegen, wolkenluchten en bebouwing voorbij ziet komen. Met name de īPuente del Incaī, een mineralenbrug is erg indrukwekkend en uniek. Dit is een brug die in de loop van heeeel veeel jaren gegroeid is over toentertijd nog een ijsrug. Het water van deze rivier is erg rijk aan mineralen en deze hebben zich afgezet op het stuk ijs. In warmer tijden is dat ijs gesmolten, maar de mineralenafzetting is letterlijk en figuurlijk blijven staan. Hele mooie kleuren, echt prachtig!
Het stukje dat bekend staat als īKlein Zwitserlandī voldoet aan alle stereotiepe voorstellingen die je zoal kunt hebben van Zwitserland... houten hutjes, sneeuwbergen, alpenweides... verrassend genoeg is dit heel populair onder toeristen, en niet eens alleen de binnenlandse. Er is toch écht meer te vinden in Argentinië dan dit hoor!
En als laatste īhighlightī vanuit deze uitvalsbasis mocht ik éindelijk naar de sauna, naar de Termen van Cacheuta... Er waren al heel wat plaatsen waar het enigszins in de buurt zou hebben kunnen lukken, maar op de een of andere manier kwamen we daar dan te laat achter of waren er andere smoezen om dit niet in de route op te nemen... Maar nu was het goed te bereiken, flink ontwikkeld (en dus ook minder īnatuurlijkī jammergenoeg) en daardoor met eten en drinken erbij, en had ik het waarschijnlijk gewoon verdiend, toch?! Nee, daīs flauw, we hebben ons hier allebei goed vermaakt, al heb ik meer in het heerlijke warme water gedobberd en heeft Werner vooral de heerlijke terrasstoelen in de warme zon uitgebuit. 
De setting is in elk geval wel effe wat anders dan de gemiddelde Nederlandse sauna; uitkijkend op een bergketen, met beneden je een (nu nog erg koude) rivier met prachtige rotsen, een frisse wind om het natte bolletje en water dat in verschillende temperaturen zo ergens uit de grond geborreld is... erg lekker!

Neuquén
Het laatste stadje in deze romp, en één waar we dan gelukkig ook écht kort over kunnen zijn... want behalve de woordgrapjes die onvermijdelijk zijn als je de Nederlandse taal in je hoofd hebt terwijl je deze naam uit moet spreken (ja hoor, zo klinkt het echt) was er niet veel te īhalenī hier.
We streken hier neer als basis om 1 of 2 plaatsen te bezoeken waar (ook nog heel recent zelfs) veel dinosaurusopgravingen, sporen en andere tekenen van aanwezigheid te zien moeten zijn. Helaas hebben ze hier nog niet zo door dat als je dat aanprijst op allerlei toeristische informatieplekken, dat het dan ook wel handig is als je mensen verder kunt helpen om daar te komen. We zijn echt van de ene busmaatschappij naar de andere gestuurd, hebben alle tourbureautjes van de stad van binnen gezien en weten dat taxis het niet de moeite waard vinden deze ritten aan te nemen (terwijl ze daar voor hun maatstaven toch écht een aardig bedrag mee kunnen verdienen) Het enige wat haalbaar was, was een bezoek aan El Colchon, waar een heus museum de nodige uitleg en tenstoonstelling zou geven, en van daaruit zouden we wel verder kunnen naar de immense voetafdrukken van deze diertjes... nou, dat laatste ging dus mooi niet door! Het meiske bij de balie van het museum leek nog nooit van die sporen gehoord te hebben, de dame die we later vonden wel, maar die verwees ons naar het kantoortje van het VVV... 7 kilometer terug, waar we met de bus langs waren gekomen, in the middel of echt nowhere behalve stof... 
Een taxi dan, waar vinden we die om naar de voetsporen te gaan, want dan maar zonder gids of extra info... Sorry, maar díe hebben we in El Colchon nog niet!!!
Oké, de botten maakten iets goed, de nagemaakte skelettenbouw een tikkie meer, het zijn in een omgeving waarvan je je écht realiseert dat hier vroeger, heeeel lang geleden echte dinosaurussen waren is een apart besef, maar verder was het nét niet wat we gehoopt hadden 

Lake District, ál die meren...

... waar we erg van hebben genoten, maar waar we ons niet helemaal in ons element hebben gevoeld.
We zijn en blijven natuurlijk Nederlanders, en dan zijn wij ook nog eens van het soort dat niet zomaar onbezonnen een bergachtig gebied in duikt met een rugzakje en de hoop er ooit weer uit te komen. Omdat we de vaardigheden en de ervaring missen om gewapend met een wandelkaart, kompas en de nodige andere gereedschappen dit soort omgevingen te verkennen, hebben we ons beperkt tot wat korte wandelingen en het bewonderen van het landschap met een geautomobiliseerde tour.

San Martin de los Andes was onze eerste stop in dit gebied waarin besneeuwde bergen en meren aan alle kanten zich over een groot oppervlakte uitspreiden. Dit Merengebied ligt op de grens van Argentinië en Chili, en de Chileense kant moet ook ontzettend mooi zijn. Je kunt daar op een aantal punten ook heen rijden, en op sommige plekken zelfs wandelend de grens over, maar meestal zijn de bergtoppen te hoog en te onherbergzaam om smokkelroutes uit te zetten.
San Martin is een klein, toeristisch plaatsje in een dal, aan uiteraard een mooi blauw meer. De hoofdstraat is nog veel meer ´Klein Zwitserland´sfeer dan de bebouwing bij Mendoza... de houten ´chaletjes´ staan in alle soorten en maten dienst te doen als restaurant, hotel, souvenierwinkel etc etc, leuk opgeluisterd door, jawel, kerstlampjes 

Gelukkig is het buiten die hoofdstraat een stuk aangenamer om rond te wandelen, en na enige twijfel besloten we ons de volgende dag aan een kleine wandeling buiten het durp te wagen. Dit zou namelijk de eerste ´afstand´ zijn die Werners tenen weer gingen maken sinds de jichtperikelen een beetje afgenomen zijn. Aangezien we dat eerder gedacht hebben, en we nog steeds niet helemaal duidelijk hebben wat de triggers nu zijn voor de verschillende pijnen in de verschillende tenen wilden we niet meteen een dagvullend wandelprogramma onder de voeten nemen.
Volgens de plaatselijke VVV was er een leuk tochtje te doen naar een uitkijkpunt en een theehuis een eind bergopwaarts, in totaal zo´n 5 kilometer. Het schetskaartje wat we van deze route kregen zag er oké uit, dus gewapend met regenjassen, wat water en cerealrepen voor de noodgevallen gingen we op pad. En de mevrouw had gelijk, het was een route die absoluut de moeite waard was. Een slingerende weg was het eerste deel van het pad, vervolgens werd het wat stoffiger en steiler, maar waar we ook keken, steeds kregen we weer een ander, verrassend kijkje op het meer en de omringende natuur. 
Na een flinke poos gewandeld te hebben bereikten we de mirador, en een kwartiertje later kwam ook het theehuis in zicht. Jammergenoeg was dit nog gesloten, dus na wat water en cerealsnack liepen we verder, naar wat wij dachten dat de weg naar beneden zou gaan worden. Natuurlijk kun je niet steil naar beneden, dus verbaasde het ons niet dat we eerst weer wat verder van het meer af werden geleid. Dan zullen we zo, om die heuveltop heen, wel weer meer naar rechts gaan. Of anders na deze top dan? Hmm, we zitten nu toch echt aan de andere kant van die berg hoor... Je voelt ´t vast wel aankomen, de route was nou niet direct zo kort en easygoing als madam ons beloofd had. En natuurlijk hadden we ons dat eigenlijk al wel kunnen bedenken toen we er al zo lang over deden om dat theehuis te bereiken... en was het misschien ook wel te zien geweest op het kaartje... maar zoals we al hadden aangekondigd zijn we nog niet van die ervaren wandelaars als we soms willen doen geloven en zo kwam het dat we een tikkeltje langer gelopen hebben dan we in gedachten hadden. Lang leve de repen en het water zullen we maar zeggen 

We gokken dat we in plaats van de verwachtte vijf kilometer in totaal bijna 20 kilometer hebben rondgesjouwd. Niks mis mee, en we hebben ons ook absoluut vermaakt, maar we waren toch wel heel erg blij dat de tenen dit niet al te erg hebben aangegrepen als jichtmoment!

De weg naar onze volgende pleisterplaats, Villa la Angostura, staat beter bekend als de Siete Lagos Route. Dit is een route langs zeven prachtige, verschillende meren met uiteraard weer de nodige mooie natuur in het voorbijgaan om je heen. Het punt is alleen dat dit een weg is, die in Nederland deze benaming niet zou krijgen, maar eerder voor puinstorttraject door zou gaan... Omdat het de afgelopen dagen veel geregend en zelfs gesneeuwd had, waren er diverse tourbureaus die deze route niet reden, en de bus die dit in het betere seizoen eens per dag doet, was nog lang nicht im frage. Gelukkig was één van de bureautjes wél zo avontuurlijk om hun goede apparatuur hier aan te wagen, en zo zijn we rustig rijdend (en af toe glijdend tussen de natte, diepe sporen modder-met-grind), her en der stoppend voor een frisse adem en een adembenemend uitzicht, langs de zeven meren afgezakt naar Villa la Angostura.

Dit gehuchtje bestaat uit een oud en een nieuw gedeelte, waarvan het nieuwe gedeelte verbazingwekkend genoeg vooral gericht is op het ´bedienen´ van toeristen. Het oude deel is een klein vissersdorpje met maar heel weinig toeristische voorzieningen, maar wél met twee haventjes en de toegang tot een schiereiland, wat een nationaal parkje herbergt.
Op dit schiereiland hebben we ons opnieuw aan een wandeling gewaagd, een twaalf kilometer lan éénrichtingspad naar het uiteinde, weinig kans dit verkeerd te interpreteren toch 

. Ook dit is weer een schitterend stuk natuur, waar de lucht zo puur is dat de ´pluimenplantjes´ in overvloed aan takken en stammen hingen. De gids van onze Siete Lagos Tour had ons al gewezen op dit ´plantje´, wat er uitziet als uit de kluiten gewassen plukken mos die aan bomen hangen, en dat groeit dus alleen in échte zuivere lucht. Bij de minste of geringste onbalans of vervuiling van de lucht verdwijnt het, dus voel je je longen meteen genieten als je die plukjes zo uitbundig veel om je heen ziet wapperen!
Op het puntje van het schiereiland is het nationale parkje te vinden, waar de grootste verzameling bij elkaar staande Arrayanes ter wereld te vinden is, aldus de boeken. Op zich komt deze boom namelijk (zeker in Zuid Amerika) nog veel voor, maar meestal in z´n up, of met een stuk of 2 of 3 anderen, en hier is het echt een apart bos. En dat is geweldig om te zien... het is moeilijk de kleuren over te brengen met foto´s en woorden, maar deze bomen zien er oranje-kaneelkleurig uit, hebben geen bast en lijken qua ´tekening´ erg op berkenbomen. Doordat ze geen bast hebben voelen ze ook steenkoud aan. De kleur is (als ik het goed onthouden heb) een gevolg van een bepaalde stof in de boom, en diezelfde stof maakt dat deze boom van alle bomen het beste bestand is tegen de gevolgen van zure regen.
In Villa la Angostura lieten de tenen wederom van zich horen, en hebben we besloten om door te gaan naar de oostkust van Argentinië, oftewel op naar Patagonië. Want dit hele gebied hier is prachtig, maar niet de meest geschikte plek voor als je al geen echte wandel-ster bent, het weer niet meewerkt en ook nog eens voortdurend de angst in de achterhoofden zit dat we weer een tenenstop van een aantal dagen in het vooruitzicht hebben. 
We hadden graag nog afgesloten met een hapje eten bij Maxima´s broertje, die hier een sjiek restaurant blijkt te hebben, maar volgens Werner was dat niet goed voor ons budget... ´k geloof er nog steeds niks van!

Patagonische kustpracht

Patagonië is een verzameling Argentijnse provincies die grofweg tweederde van de totale lengte, of anders gezegd de hele zuidpunt bestrijken (wederom is de atlas vást een betrouwbaardere bron voor de precieze geografische gegevens, en een snelle intikbeurt bij Google laat zien dat Wikipedia ook al wel wat licht op dit gebied laat schijnen) Deze grove indeling is, nog grover, weer in tweeën te verdelen: in het westen de berg- en ijsgebieden, in het oosten het kustgebeuren. En dat laatste, daar zijn we dus naar doorgekrost na het merengebied.

Península Valdez
Eén van de indrukwekkende gebieden in Patagonië is het schiereiland Valdez. Het hele jaar door is hier het nodige wildlife te vinden, maar met name in september en oktober is dit een walvissen-spotters-paradijs. De walvissen zijn dan in grote getale zelfs tot in de baai van het bekendste stadje, Puerto Madryn, te vinden met hun jongen, waar ze ze allerlei walvissentrucjes leren. Dát hebben we helaas niet gered om er dan al te zijn, maar november is gelukkig nog steeds wel een zodanig dichtbevolkte maand dat met een klein boottochtje vanaf Pirámides je vrijwel verzekert ben van het mogen aanschouwen van deze prachtige dieren. En dát hebben we dus gelukkig inderdaad wél gehaald!
Omdat je hier niks begint zonder ofwel het huren van een auto (waarmee je je dan op eigen risico en met de nodige kosten bij beschadigingen over de onverharde, met grind bezaaide wegen mag begeven) ofwel het boeken van een georganiseerde tour, kiezen we voor het laatste. De tour heeft uiteraard het nadeel dat je niet zelf bepaald hoe lang je waar blijft kijken en genieten, en waar je onderweg effe uitstapt om het landschap echt op je in te laten werken... maar de wegen en de afstanden zoals we ze inmiddels op ons netvlies hebben staan hier richting Patagonië zijn dusdanig slecht dat het écht geen relaxte optie is om zelf achter het stuur te kruipen. We worden dus van Puerto Madryn naar het begin van Península Valdez gereden, waar we het natuurmuseum mogen bezoeken. Veel kleine beetjes informatie over allerlei dieren die we zo langs de route zouden kunnen spotten, maar vooral het skelet van een walvis maakt erg veel indruk... nooit beseft dat die vinnen ook gewoon als armen hun botten en gewrichten hebben! 
We hebben een erg leuke, communicatieve gids die al een jaar of 20 in het vak zit en die het gezellig vindt om zo her en der een babbeltje te komen maken, en ons graag stangt met het Nederlandse elftal. Ach, voetbal verbroedert, toch?
De rondrit over het eiland laat goed zien hoe het Patagonisch landschap is... droog, uitgestrekt, onbewoond en vrijwel onbewoonbaar... ´Droge´ struikjes houden de ondergrond intact, het landschap lichtglooiend, stoffig en af en toe laat zich een mara (raar soort konijnenhaas-achtige) of een groepje guanaco´s zien (altijd met de billen naar de weg, die rare llama-verwanten) Hier zullen we wanneer we verder naar het zuiden af gaan zakken nog véél meer kilometers van voorbij zien gaan komen!
Bij diverse stops kunnen we wat meer genieten in de buitenlucht, en één van die stops is bij een stuk strand waar de zeeleeuwen (of heetten ze nou toch olifanten? of was het nog wat anders??) lui liggen te rollen, hun jongen in de gaten houden en zo af en toe een aardig gevecht met elkaar aangaan, om daarna nog maar even wat te badderen... Heerlijk gezicht, dat familieleven hier!
De walvissentocht mag rustig een hoogtepuntje heten... wat is dát bijzonder, om die rare bebulte koppen zo vlak naast het bootje heel rustig boven te zien komen... en dan weer in de verte een spuit water te horen, te zien, net te missen... de staarten die ze traag (maar vaak tóch nog te snel om in volle omvang vast te leggen) uit het water tillen en weer neer laten klappen... ´t Is moeilijk te omschrijven, en nóg moeilijk met de foto´s te laten zien, maar mocht je ooit ergens de kans hebben om walvissen in hun echte omgeving te zien, dan zouden wij zeggen: DOEN!
Iets wat absoluut geen aanleiding was om Puerto Madryn aan te doen, maar wat volgens ons best meer aandacht mag krijgen in de reisgidsen, is het Eco Centro aldaar. Dit is een soort natuurmuseum waar op een hele mooie, duidelijke en prachtig vormgegeven manier het marineleven wordt uitgelegd. De hele onderlinge verbanden tussen de kleinste en de grootste diersoorten, de oceaanbewegingen met stromingen, bergketens en klimaatveranderingen, vogels, zoogdieren en vissen die allemaal hun plaats hebben... echt heel goed en aansprekend gedaan! Dit alles is dan ook nog eens te vinden in een prachtig pand, met hele mooie ´boomstronkstoelen´ in de open hal, hoge open ruimtes, mooi kleurgebruik en als topper, een ´uitkijktoren´, rondom voorzien van grote ramen, met bovenin een woonkamer met heerlijke bankstellen.... ultiem genieten van de omringende zee en kuststrook, stilte en natuur... dit staat nu op het grotedromenlijstje van ´ooit wil ik ook zo´n huisje heb...´ 

Trelew en omgeving
Hierna zijn we weer wat verder afgezakt, naar Trelew, een plaats waar an sich niet zo heel veel spannends te vinden is, maar die een prima basis is voor wat omliggend vertier.
Zo hebben we hier een prachtige tour gemaakt naar Punta Tombo, één van de grootste kolonies van Magelhaenes pinguďns. Op het moment dat wij er waren zaten ze in de broedtijd, en dus vooral op en rond de nesten bezig. Mams en paps zorgen afwisselend voor de eieren en het verzamelen van eten, en doen dit ieder jaar weer, elke keer op hetzelfde nest. Er zitten in Punta Tombo zo´n 400.000 koppeltjes, dus missen kun je ze niet!
Een ander uitstapje wat we vanuit Trelew hebben gemaakt was naar Rawson, waar de Commerson dolfijnen in grote getale in het zeewater ronddartelen. Dit zijn zwartwitte dolfijnen, die zich weliswaar graag en vaak laten zien, maar die het vaak bij zeer korte sprongreeksen houden, om vervolgens ergens anders weer op te duiken... niet zoals de overbekende grijze ´flipperdolfijn´ dus, die reeksen maakt waar je u tegen zegt, en dus ook niet zo eenvoudig op de gevoelige digitale plaat vast te leggen. Gelukkig hebben we ze wel op ons netvlies staan, en wat er van gelukt is vinden jullie in het fotoalbum terug!
Een totaal ander, cultureel uitje ging naar Gaiman, een van de meest intacte Welshe nederzettingen in deze streek. Deze streek kent veel immigranten uit Wales, en zo her en der kom je daar de ´restanten´ nog levendig van tegen. Gaiman is zo´n plaats, waar mensen hun best doen de keltische taal levend te houden, en waar de Welsh tea een ware toeristische trekpleister is. En uiteraard laten wij deze gelegenheid om Europa beter te leren in Argentinië ook niet aan onze neus voorbij gaan 

 Een koppie thee doen is bij de Welsh duidelijk een tikkeltje uitgebreider dan het slappe bakkie met mariakaakje wat in Nederland nog wel eens geserveerd wil worden...
In datzelfde plaatsje vonden we een soort van ´afval-museum-park´, genaamd El Desafío... dat is dus écht niet te beschrijven, hoe deze gepensioneerde man in de afgelopen twintig jaar geloof ik, van met name lege flessen en blikjes een kleurrijk park heeft weten te bouwen met allerlei ´beelden´ en constructies... Hij is nu 86 jaar en ligt helaas in het ziekenhuis, maar wat had ik graag van hem gehoord hoe hij dit in vredesnaam bedacht heeft én hoe hij het volhoudt! Naast alle constructies siert hij het park ook op met zelfbeschilderde bordjes met eigen en andermans filosofische wijsheden... absoluut een park apart!

Puerto Deseado
Nog verder afzakkend naar het zuiden langs de kust, komen we na de nodige wachturen op een miniscuul klein busstationnetje van Caleta Olivia, aan in onze laatste kustbestemming: Puerto Deseado. Dit ligt wat verder van de gebaande paden af, maar mag wat ons betreft zeker op de DOEN!-lijst.
Puerto Deseado is een klein durp, dat vooral leeft van de visvangst. Het ligt echt in het niets; op weg hierheen hebben we uren in de bus gezeten en onderweg slechts 3 kleine nederzettinkjes (een straat met een paar huizen) gezien. Het bureau voor toerisme was een attractie an sich, aangezien we het geluk hadden terecht te komen in de allereerste stagedag van 3 jonge meiden, die ons in het Engels mochten proberen te helpen en bloednerveus waren... we hebben met z´n allen heel hard gelachen, ze wat verder geholpen met handige Engelse woorden, en onszelf gelukkig geprezen dat het basisspaans ons inmiddels niet meer vreemd is zodat we met de plattegrond en het Spaanse onderlinge overleg toch een heel eind konden komen.
We hebben hier onze intrek genomen in een van de weinige hotels die het dorp rijk is, hotel Colon. Bij het telefonisch reserveren bleek al dat hier iemand was die Nijmegen kende, en dat bleek de eigenaar van dit stulpje te zijn, Raúl. Een verschrikkelijk aardige man, die vorig jaar ruim een maand lang een nederlands stel te logeren had.... Zij kwamen dan wel niet uit Nijmegen, maar ze hebben hem het land via Google Earth wat leren kennen, en Nijmegen was hem bijgebleven (dat zou zo maar kunnen komen omdat Nimega als Spaanse naam te noemen is, iets wat van veel andere Nederlandse steden niet echt te doen is...)
Hij heeft goed voor ons gezorgd in de week dat we daar waren, we mochten zelfs gratis en voor niks mee-eten met de typische langoustinesmaaltijd die zijn vrouw voor een aantal mensen klaar had gemaakt... óverheerlijk! 
Bij ons vertrek kregen we zelfs een prachtig afscheidscadeautje, een sleutelrekje van Puerto Deseado, mét thermometer (je kent ze vast wel uit de Europese toeristenprullaria) Hmm, tsja, díe moet dus nu naar huis gestuurd worden... Volgend jaar zien we hem en zijn vrouw als het goed is bij de Zomerfeesten, want in juli gaat hij op bezoek bij zijn Zeeuwse vrienden. Dus wie weet, leren jullie onze Argentijnse vriend nog wel kennen dan. Een ontmoeting tussen Raúl en onze favoriete Nijmeegse kroegbaas zien we vol genoegen tegemoet... wij zien wel wat overeenkomsten 

 (Gert, we hebben hem jouw overheerlijke asperges beloofd!)
Maar goed, uiteraard zijn we niet hierheen afgereisd om alleen maar met de hotelbaas vriendjes te worden. De hoofdreden om hier te belanden was dat we een bezoek wilden brengen aan het Bosque Petrificado wat hier ´in de buurt´ ligt (in de buurt is een rekbaar begrip, aangezien het nog steeds zo´n 250 kilometer landinwaarts ligt, maar Puerto Deseado is nou eenmaal wel de dichtsbijzijndste plek van waaruit je hier kunt komen) Ook hiervoor geldt weer dat je ofwel een huurauto moet ritselen, ofwel een tour zult moeten boeken... in het niet-hoogseizoen ben je dan afhankelijk van de weekenddagen en de Argentijnse toeristen die hun weg hierheen weten te vinden. Gelukkig konden we vrij snel met een tweetal dames op pad, waarvan er een semipermanent in Puerto Deseado woonde vanwege de liefde, wat als voordeel had dat haar Spaans en Engels het ons weer eens wat makkelijker maakte om te kletsen.
Het Bosque Petrificado is een uitgestrekt gebied waar letterlijk vertaald een versteend bos te vinden is. Dit is het enige versteende bos wat ook echt op de plek waarop je het nu ziet, als bos heeft gestaan, in de hele wereld. Er zijn hier in Argentinië nog een paar plekken waar je wat versteende stammen kunt zien, maar die zijn door allerlei oorzaken niet meer op hun oorspronkelijke plaats en zijn gekuntsteld tentoongesteld. 
De versteende bomen van het Bosque Petrificado staan niet meer netjes overeind, en je zou er op het eerste gezicht dan ook geen bos meer in herkennen. Het zijn bomen van zo´n 150 miljoen jaar oud, die ooit hier hebben gestaan en door stormen, vulkaanuitbarstingen en ijstijden in een klap zijn neergegaan. Het vulkaanas heeft ze als het ware ´ingekapseld´,  de ijslagen hebben ze behoed voor snelle vergankelijkheid. Op de een of andere manier zijn ze totaliteit, liggend, versteend in plaats van vergaan, en zijn het als het ware levensgrote fossielen... Geen idee of ik nu de hele lading te pakken heb, maar ik kan je vertellen dat het ongelofelijk indrukwekkend is om rond te lopen in een uitgestrekt gebied met allerlei kleuren, waar de wind je van je voeten probeert te blazen, en waar je vervolgens prachtige liggende bomen ziet... die van steen blijken te zijn... De omvang was in de tijd dat ze overeind stonden zo´n vijf keer groter, want door het hele versteen-proces zijn ze aardig gekrompen. Dat betekent dat ze ooit, heel lang geleden, zo´n 10 tot 15 meter doorsnede hadden, en ongeveer honderd meter hoog waren...  Apart, echt onbeschrijfelijk apart....

Puerto Deseado is verder gezegend met een geweldig mooi kustgebied met prachtige grotten, gekleurde rotsen, zanderige zachtgroene heuvels, waarvan we de foto´s helaas schuldig moeten blijven omdat we ook wel eens een dag vergeten die apparaten mee te nemen en dat níet altijd de beste dag blijkt om dat te doen.
Waar we jullie wel al de foto´s van hebben laten zien is het natuurreservaat Ría Deseado, een rivier die gevoed wordt door de zee en 40 kilometer landinwaarts gaat. Hierin is uitbundig veel wildlife te vinden, zoals je ziet aan de diverse pinguďnplaatjes, de broedende rotsvogels, de zeeleeuwen en opnieuw wat commerson dolfijnen. Het lijkt misschien alsof het voor ons ´gewoon´ wordt om al deze prachtige dieren in hun eigen omgeving te mogen meemaken, maar dat is ábsoluut niet het geval! Het wordt alleen steeds moeilijker om dit soort ervaringen in woorden te vangen, maar de indruk die het maakt is er zeker niet minder om!
In deze grote zeeinham zijn overigens ook een aantal zeevaarders met een deel van hun vloot gestrand, waarvan de Hoorn een Nederlands schip was. We zijn met de riviertocht als het goed is over de onheilsplek heen gevaren, maar restanten zijn er niet meer van te herkennen. De National Geographic blijkt hierover dit jaar een mooi artikel geschreven te hebben, wat we in een klein museumpje over de Engelse schepen die vergaan zijn te lezen kregen... ook wel apart om daar dan te zijn, en je te realiseren dat dit ooit een plek was waar zeevaarders die niet bij de VOC wilden horen hun eigen weg zochten naar het veelbelovende handelsoosten... Ik geloof dat het een artikel uit maart van dit jaar was, maar we hebben hem inmiddels besteld dus bij thuiskomst ligt ie op ons te wachten.

Na ruim een week genieten van deze natuur- en rustoase hebben we toch onze biezen maar weer eens gepakt om ook nog wat te zien van een ijzige trekpleister in het zuidwesten van Argentinië.

IJzige tijden

Een nieuwe aflevering van de welbekende serie Goede tijden, ijzige tijden 

El Calafate
Na de prachtige kust hebben we ons weer wat meer landinwaarts bewogen naar de grensstreek met Chili, en doen daar het overbekende El Calafate aan. Een streek waar je met de juiste uitrusting dagenlang kunt trekken door verlaten besneeuwde bergen en uitgestrekte landschappen, maar je raadt het al, wij hebben ons netjes bij de toeristentours gehouden.
De allerbekenste trekpleister in dit gebied is waarschijnlijk wel de gletsjer Perito Moreno. Dit is één van de weinige (of was het nou de enige? Weer niet goed genoeg opgelet...) gletsjers die in plaats van zich terug te trekken, nog steeds voorwaarts beweegt. Doordat de laatste ijstijd echt ten einde is, zijn de meeste gletsjers ter wereld steeds verder teruggetrokken. Perito blijft echter stug volhouden en beweegt elke dag wat vooruit. Dat betekent niet dat ie steeds langer wordt, want elke dag brokkelt er ook het nodige ijs af, waardoor er een soort eeuwig evenwicht lijkt te zijn. 
Een gletsjer... hoe omschrijf je die nou weer??? Ik weet wel dat het concept wat er in mijn hoofd opdook bij dat woord in níets lijkt op wat de werkelijkheid hier bleek te zijn! Ik dacht aan een ´flink uit de kluiten gewassen soort van ijsglijbaan´, die tegen een berghelling aan ligt. De Perito is daarentegen een grote, kilometersbrede, licht aflopende ijsmassa waarin grote ´scheuren´ zitten aan de oppervlakte, zodat het geheel een enorm ´gekartelde´ bovenkant lijkt te hebben... Weet je, het lijkt me tijd om maar weer eens naar de foto´s te verwijzen 

We hebben ons eerst een aantal uren vermaakt met het aanschouwen van de voorkant en een kijkje de verte in over Perito heen, waardoor de omvang van zo´n natuurverschijnsel langzaam maar zeker doordringt in het hollandse brein. Het geluid dat de eigenlijk nog vrij kleine stukjes ijs die her en der steeds afbrokkelen maken is onbeschrijfelijk... knallen en ploffen alsof er iemand met dynamiet aan het spelen is, terwijl je vaak alweer te laat bent om nog iets van de rimpels in het water op te vangen! Het grote wachten is overigens op het afbreken van de grote ´ijsbrug´ die zich in de loop van de tijd vormt tussen de gletsjer en het land waarop je staat te kijken. Dit gebeurt eens in de zoveel jaren, de laatste keer was geloof ik begin 2006, en dat moet echt een overweldigend gezicht én geluid zijn, en een ontzettende toevalstreffer als je daar getuige van mag zijn.
Hierna zijn we met een bootje naar de zijkant van onze Perito gevaren om daar de crampons onder te binden en van dichtbij te ervaren hoe een gletsjer nu echt is. Crampons zijn een soort van ijzeren ouderwetse rolschaatsen die je vastbindt, maar dan niet met wieltjes maar met ijzeren punten, zodat je nog wat houvast hebt op dit eeuwenoude ijs.
Het ´wandelen´ op die gletsjer bleek nog best een lastig kunstje, met name omdat wind en sneeuw besloten hadden de omstandigheden in meer winterse sferen te brengen... koud, vermoeid, maar ernstig onder de indruk hebben we een uur of twee voortgeploegd op het witte én blauwe ijs. Hoe blauwer een deel is, hoe ouder het ijs op die plek is. Dat heeft te maken met hoe ver het is samengeperst en de hoeveelheid zuurstof die er nog in het ijs aanwezig is daardoor. Het licht breekt anders in jonger ijs (of eigenlijk is het sneeuw die steeds dichter en dichter ´opgepakt´ komt te zitten, en zo ijs wordt) dan in ouder ijs, en dat geeft de prachtige kleurverschillen. Zo her en der kom je hele diepe scheuren tegen waar water in staat, wat helderder blauw is dan waar je ooit ook gekeken hebt (en waar je zeker niet in wilt schuiven) 
Deze mooie wandel-worsteling werd afgesloten met een heerlijk glas whiskey, waarvoor het ijs zo van de gletsjer geschraapt werd... prachtig toch?

Hierna hebben we nog een boottocht gemaakt naar een aantal andere gletsjers, waarbij te waterroute hierheen en hiertussen mistens net zo mooi zou moeten zijn dan het aanschouwen van de gletsjers zelf. Alleen hadden we de pech dat het echt verschrikkelijk takkeweer was, en hebben we de eerste uren door regen en rivierwater op de prachtige panoramaruiten alom niet echt veel kunnen onderscheiden van die omgeving 

 En op het dek een fotootje schieten voor het uitzicht was al helemaal geen optie, want de enkele keer dat het toegelaten werd dat er even wat mensen naar buiten mochten, kwamen ze met een flinke golf al heel snel weer drijfnat naar binnengespoeld...
Gelukkig klaarde het halverwege de dag wat op en hebben we in elk geval de gletsjers zelf in volle glorie kunnen aanschouwen, en hebben we de terugweg nog wel een aardig idee gekregen van het gevoel heeel ver terug in de tijd te varen tussen kale rotsen, bergen, ijsschotsen en (verdwenen) gletsjerwanden. 
 

Ushuaia
Of verdient Ushuaia een eigen kopje? Want strikt genomen ligt de volgende plaats waar we hebben ´aangelegd´ echt in een ander gebied, namelijk niet meer in Patagonië maar in Tierra del Fuego oftewel Vuurland... en heeft Ushuaia zélf niet echt veel ijs... maar aangezien het wél helemaal omringd is door besneeuwde bergen, en aangezien het dé vertrekhal naar het ijzigste continent is, houden we het toch maar even hierbij.
Om in Ushuaia te komen maak je een flinke busrit van een uur of twaalf (vanaf Rio Gallegos), in de eerste niet zo luxe en moderne bus in ons Argentinië-gereis... onderweg wordt ons overigens wel duidelijk waarom! 
De landsgrenzen lopen hier weer eens volstrekt willekeurig, tenminste, als je kijkt naar wat de natuur zelf aangeeft. Argentinië en Chili hebben hun best gedaan om na ongetwijfeld de nodige ´onderhandelingen´ het landjeprik te beëindigen en een verdeling te maken waar ze beiden mee kunnen leven. Dat betekent dat je, om in Ushuaia te belanden, door een flink stuk Chili moet reizen, met de bijbehorende grensformaliteiten. En díe nemen de Chilenen serieus kunnen we vertellen! Met name het al dan niet bij je hebben van fruit, vlees, zaden in welke vorm dan ook wordt uitgebreid op papier en face-to-face bevraagd, en levert dus natuurlijk de nodige wachttijden op bij de grenzen.
Het stuk door Chili moet ontzettend mooi zijn, met een geheel eigen luchtenlandschap en bomen die je alleen hier in Tierra del Fuego tegenkomt... maar helaas hebben we daar niets van gezien... De Chilenen vinden het om een of andere reden totaal onnodig de weg naar Ushuaia te onderhouden of te verbeteren. De reden zal wel ergens in een landenspelletje op hoger niveau liggen, daar zijn we verder maar niet ingedoken. Het effect is jammer genoeg dat deze weg echt verschrikkelijk slecht is, nog meer zandpad dan we op sommige plekken al gewend waren. Dat gaat niet alleen ten koste van het comfort (want al die troep en steentjes wil je dus niet op luxe bus krijgen, vandaar de afgeschreven oudjes die hierop ingezet worden!) maar als het ook nog eens nat is geweest, en de regen zich ook die rit niet onbetuigd laat, dan zit je binnen de kortste keren opgesloten in een bus zonder enige vorm van uitzicht 

 De ruiten lieten nog net wat gelig daglicht door, en verder kon je tussen de zandspatten door écht niets zien van de omgeving. 
 

Ushuaia zelf is een stadje dat zichzelf het einde van de wereld noemt, terwijl het formeel niet de zuidelijkste bewoonde plaats is. Aan de overkant van het Beagle Kanaal ligt namelijk nog een klein Chileens dorpje (ja, Chili begint daar weer opnieuw), Puerto Williams, wat het échte zuidelijkste dorp ter wereld is, maar om de een of andere reden is dat in de hele hype over het hoofd gezien. 
Uiteraard teelt het toerisme hier welig, want naast jumpoff naar Antarctica is Ushuaia ook een prima plek om het nationale park Tierra del Fuego te onderzoeken. Zoals al gezegd waren wij vooral toe aan genieten van ons nederige stulpje en hebben we het gehouden bij het verkennen van de directe (zo vlak mogelijke 

) omgeving en hebben we ons slechts één keer in het nationale park gewaagd. Dat was dan ook wel een hele mooie keer, waarbij we richting Zuidpool gekanood hebben, en een prachtige wandeling met een goede gids gemaakt hebben.

En toen brak de dag aan, waarop we na het nodige geregel en gevrees, dan toch echt op weg konden naar... een andere wereld!